Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji (Yl) (Tezli)(Atatürk Ün.ortak), Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet Dinç
Danışman: Rafet Çavuşoğlu
Özet:
Urartu Krallığı MÖ 9-7. yüzyılları arasında merkezi Van Gölü Havzası olmak
üzere Doğu Anadolu Bölgesi’nde hüküm sürmüştür. Sınırları en geniş haliyle;
kuzeyde bugünkü Ermenistan ve güney Gürcistan’a, Güneydoğuda Urmiye Gölü’nün
güney kıyılarına, batıda Fırat Nehri’ne ve doğuda Hazar Denizi’ne kadar uzanmıştır.
Bu geniş coğrafyada Urartu Krallığı tarafından önemli kent ve kaleler kurulmuştur.
Bu önemli kentlerden bir tanesi de Çavuştepe Kalesi’dir.
Çavuştepe Kalesi, Van Gölü’nün doğusundaki önemli ovalardan biri olan
Gürpınar Ovasına hâkim konumda olup, Urartu Kralı II. Sarduri (MÖ 764-734)
döneminde inşa edilmiştir. Urartu’nun en güçlü döneminde kurulan bu kale, Yukarı
Kale ve Aşağı Kale olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Yukarı Kale, Aşağı Kale’den
yaklaşık 30 m daha yükseklikte olup burada Urartuların baş tanrısı Haldi adına
yapılmış bir tapınak bulunmaktadır. Aşağı Kale’de ise yerel Tanrı İrmušini adına
yapılmış bir tapınak, depo yapıları, mutfak, saray yapısı, sarnıçlar ve uçkale yer
almaktadır.
Kalenin ilk dönem kazıları Prof. Dr. Afif Erzen başkanlığında 1961-1986
yılları arasında yürütülmüştür. İlk dönemde yapılan kazıların amacı daha çok
Çavuştepe Kalesi’nin sur mimarisini ortaya çıkarmaya yönelik olmuştur. Bu
çalışmalar neticesinde kalenin surları dışında, saray, mutfak, depo binaları gibi
önemli yapılar ortaya çıkarılmıştır.
Çavuştepe Kalesi’ndeki ikinci dönem kazıları ise, 2014 yılından itibaren Prof.
Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında başlatılmış olup bu yeni dönem çalışmaları
devam etmektedir.