Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri (Dr), Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mevlüde Tatar
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Suat Şensoy
Eş Danışman: Hasan Pınar
Özet:
Bu çalışma ile kendine
has lezzeti, aroması, zengin besin içeriği olan, ince kabuklu, meyve şekli
hafif uzun dolmalık tip gibi özellikleri olan yerel biber popülasyon
özelliğindeki Gaziantep yerel biber (GB) genotiplerinde, morfolojik ve
moleküler karakterizasyonu ve double haploid (DH) hatların elde edilme
olanakları belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada bölgeden toplanan 81 adet
farklı GB genotipi ve 15 standart çeşit olmak üzere 96 biber genotipi
kullanılmıştır. Morfolojik değerlendirmelerde UPOV ve IPGRI’nın biber için
tanımlanan 63 özellik incelenmiştir. Temel Bileşenler Analizi’nde 31 tanımlama
özellikleri ile 13 PC ekseni esas alındığında toplam varyasyon %82.54 olmuştur.
Moleküler karakterizasyon için 31 adet SRAP ve 13 adet ISSR primeri kullanılmıştır.
SRAP yönteminde benzerlik 0.40 ile 1.00 arasında bulunmuş ve 211’i polimorfik
olmak üzere toplam 254 bant elde edilmişken, ISSR yönteminde ise benzerlik 0.48
ile 0.80 arasında bulunmuş ve 110’u polimorfik olan toplam 128 bant elde
edilmiştir. Morfolojik ve moleküler analizler sonucunda elde edilen
dendogramlarda 15 grup oluşmuş; bu gruplarda ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde
anter kültürü yönteminde MS ortamı uygulanmış; en fazla bitki oluşumuna kadar
giden 10., 12. ve 9. gruplar olurken, aynı gruplarda sonbahar döneminde başarı
oranı düşmüştür. Yine aynı gruplarda shed mikrospor kültüründe de embriyo
oluşumu görülmüştür. Morfolojik ve moleküler analizler sonucunda GB
popülasyonunun geniş bir genetik varyasyona sahip olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmayla
elde edilen varyasyonun, Gaziantep biberi ve diğer biber ıslah programlarında
kullanılabilecek nitelikte olduğu görülmüştür.