SIÇANLARDA DİETHYLNİTROSAMİNE İLE OLUŞTURULAN DENEYSEL KARACİĞER HASARINDA EUMELANİNİN ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seda BOĞOKŞAYAN

Danışman: Fikret Altındağ

Özet:

. Dietilnitrozamin (DEN), nitrozamin grubundan olan toksik ve karsinojenik bir bileşiktir. Melaninler bitkilerden mikroorganizmalara kadar birçok türde bulunan pigmentler olup eumelanin (EM) de melanin alt birimlerindendir. Yapılan çalışmalarda antioksidan, anti-inflamatuar ve antimikrobiyal gibi özelliklerinin olduğu bildirilmiştir. Bu çalışmada sıçanlarda DEN ile indüklenen karaciğer hasarında EM etkinliği araştırılmıştır. Bu amaçla; her grupta 6 adet toplamda 36 adet erkek sıçan kullanılarak kontrol, DMSO, DEN, DEN+EM10, DEN+EM15 ve DEN+EM20 gruplarına ayrıldı. Kontrol grubuna bir hafta intraperitoneal (i.p) serum fizyolojik uygulandı. DMSO grubuna bir hafta i.p DMSO uygulandı. DEN grubuna tek doz 200 mg/kg i.p DEN uygulandı. DEN+EM10, DEN+EM15 ve DEN+EM20 gruplarına bir hafta sırasıyla 10, 15 ve 20 mg eumelanin i.p uygulandı ve tek doz 200 mg/kg DEN i.p uygulandı. Çalışmanın sonunda sıçanlardan stereoloji, histopatoloji, immunohistokimya ve biyokimya analizleri için örnekler alındı. Çalışmamız stereolojik analizinde grupların damar hacim yoğunluklarında istatistiki açıdan farklılık görülmedi. Histopatolojik olarak hematoksilen-eozin ile yapılan boyamalarda kontrol ve DMSO grupları normal histolojik yapıdayken, DEN grubunda yoğun inflamatuar hücre infiltrasyonu, yoğun hidropik dejenerasyon ve orta derecede nekrotik hücrelere rastlandı. DEN+Eumelanin gruplarında ise bu değişikliklerin önemli derecede azaldığı gözlendi. Masson trikrom ile yapılan boyamalarda gruplar arası farklılık gözlenmedi. PAS boyamada ise kontrol ve DMSO gruplarında yoğun PAS pozitif hücrelere rastlanırken DEN+EM10 ve DEN+EM15 gruplarında orta derecede PAS pozitif hücreler, DEN ve DEN+EM20 gruplarında ise düşük derecede PAS pozitif hücreler görüldü. İmmunohistokimyasal olarak DEN grubunda PCNA, Kaspaz-3, TNF-α ve IL-6 ekspresyonlarında artış gözlenirken DEN+EM10 ve DEN+EM15 gruplarında PCNA, TNF-α ve IL-6 ekspresyonları düşük ve Kaspaz-3 ekspresyonu negatifti. DEN+EM20 grubunda PCNA düşük ekspresyon, TNF-α ve IL-6 ekspresyonları orta derecede ve Kaspaz-3 ekspresyonu negatifti.  DEN uygulaması AST, ALT ve MDA düzeylerini artırırken, KAT düzeyini azalttı. DEN+EM10 ve DEN+EM15 gruplarında DEN grubuna göre AST, ALT, MDA düzeyi düşerken KAT düzeyinde artış oldu. DEN+EM20 grubunda AST, MDA ve KAT değerlerinde anlamlı bir değişiklik olmazken ALT seviyesi azaldı. Çalışmamızın bulguları eumelaninin DEN kaynaklı hepatotoksik etkiye karşı koruyucu etkiye sahip olduğunu göstermektedir.