VAN GEVAŞ – BİTLİS HİZAN İLÇELERİNDE BULUNAN GARGAR (KARKAR) BÖLGESİ KİLİSELERİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Musa SARİ

Danışman: Yalçın Karaca

Özet:

Van’ın Gevaş İlçesine bağlı Anaköy, Daldere, Töreli Köyüleri ile bu köylere bağlı

Tatlıca, Beşadım ve Doruklu mezraları ile Bitlis’in Hizan ilçesine bağlı Güngörmez Köyüne

bağlı Erdoğan ve Baltacı Mezralarında Osmanlı İmparatorluğu döneminde Van Sancağına

bağlı Gargar / Karkar isimleriyle anılan idari bir bölgeydi. Anaköy - Daldere başta olmak

üzere Gargar / Karkar denilen bölgede yer alan Ermeni Dini Mimarisine ait kiliselerin

tamamına yönelik aralıksız olarak iki yıldır araştırmalarımızı sürdürmekteyiz. Bu çalmamızda

bölgede yer alan kiliselerin tamamının tarihi süreç içerisindeki gelişimi ve Ermeni

mimarisindeki yerlerine öncelikle değinilmiştir. Bu temellendirmeden sonra bölgede yer alan

kiliselerin tanıtımı yapılmıştır. Değerlendirme kısmında ise tek nefli kiliselerin plan tipi ve

mimarisine ağırlık verilmiştir.

Saha çalışmalarımız sırasında gerek arazi şartları gerekse güvenlik sorunları nedeniyle

zaman zaman sıkıntılı anlar da yaşanmıştır. Ancak bölgede yer alan kiliseler hakkında

bilimsel çalışmanın olmaması, bu alanda yer alan kiliselerin bilimsel metodlar ile

araştırılmasına önem kazandırmıştır. Anaköy Daldere (Gargar / Karkar)’de yer alan kiliselerin

Bölgenin kendi içinde oluşturduğu kültürel gelişimi ve kültürler arasındaki etkileşimin

bölgede yer alan Ermeni Dini Mimarilerine yansımasının aydınlatılması açısından büyük

önem taşımaktadır. Bölgedeki kiliselerin günümüzdeki durumlarının tespit edilmesi ve Sanat

Tarihi terminolojisinde yer alan tek nefli kiliselerin araştırılması, gerek mimari gerekse

süsleme açısından bilim dünyasına tanıtılmasının önemli bir adım olduğuna inanmaktayız.