Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Musa SARİ
Danışman: Yalçın Karaca
Özet:
Van’ın Gevaş İlçesine bağlı Anaköy, Daldere, Töreli Köyüleri ile bu köylere bağlı
Tatlıca, Beşadım ve Doruklu mezraları ile Bitlis’in Hizan ilçesine bağlı Güngörmez Köyüne
bağlı Erdoğan ve Baltacı Mezralarında Osmanlı İmparatorluğu döneminde Van Sancağına
bağlı Gargar / Karkar isimleriyle anılan idari bir bölgeydi. Anaköy - Daldere başta olmak
üzere Gargar / Karkar denilen bölgede yer alan Ermeni Dini Mimarisine ait kiliselerin
tamamına yönelik aralıksız olarak iki yıldır araştırmalarımızı sürdürmekteyiz. Bu çalmamızda
bölgede yer alan kiliselerin tamamının tarihi süreç içerisindeki gelişimi ve Ermeni
mimarisindeki yerlerine öncelikle değinilmiştir. Bu temellendirmeden sonra bölgede yer alan
kiliselerin tanıtımı yapılmıştır. Değerlendirme kısmında ise tek nefli kiliselerin plan tipi ve
mimarisine ağırlık verilmiştir.
Saha çalışmalarımız sırasında gerek arazi şartları gerekse güvenlik sorunları nedeniyle
zaman zaman sıkıntılı anlar da yaşanmıştır. Ancak bölgede yer alan kiliseler hakkında
bilimsel çalışmanın olmaması, bu alanda yer alan kiliselerin bilimsel metodlar ile
araştırılmasına önem kazandırmıştır. Anaköy Daldere (Gargar / Karkar)’de yer alan kiliselerin
Bölgenin kendi içinde oluşturduğu kültürel gelişimi ve kültürler arasındaki etkileşimin
bölgede yer alan Ermeni Dini Mimarilerine yansımasının aydınlatılması açısından büyük
önem taşımaktadır. Bölgedeki kiliselerin günümüzdeki durumlarının tespit edilmesi ve Sanat
Tarihi terminolojisinde yer alan tek nefli kiliselerin araştırılması, gerek mimari gerekse
süsleme açısından bilim dünyasına tanıtılmasının önemli bir adım olduğuna inanmaktayız.