GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ÇANAK ÇÖMLEKSİZ NEOLİTİK DÖNEMDE İNSAN VE BESİN İLİŞKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Antropoloji Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Metin İŞ

Danışman: Zehra Özbulut

Özet:

Günümüz insanının beslenme anlayışı milyonlarca yıllık evrimsel süreçte edinilen alışkanlıklar, beceriler ve yaşam tarzıyla birlikte şekillenmiştir. Süreç boyunca beslenme anlayışı bitki ve hayvan türlerinin tüketimine dayanmıştır. Beslenmeye yönelik uğraşılar besin türlerini elde etmekle sınırlı kalmayıpelde edilen besinlerin tüketilmeye hazır hale getirilmesine kadarki süreç boyunca devam etmektedir. Beslenme anlayışı çevre koşulları, toplumların bilgi birikimi ve deneyimi, besin elde etmede ya da tüketilmeye hazır hale getirilmesinde kullanılan teknoloji bilgisi gibi unsurlara paralel olarak toplumdan toluma farklılık gösterebilmektedir. Antropolojik, arkeobotanik, zooarkeolojikve arkeolojik verilerin derlenerek insan ve besin ilişkisini ortaya koymak çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda,arkeolojik kazısı yapılmışyerleşim yerlerinde elde edilenbeslenme ile ilişkili veriler ele alınmıştır.Tezin çalışma yöntemi tümüyle literatür taramasından oluşmaktadır.Tez kapsamında ele alınan yerleşmeler Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer almakta olup dönem olarak Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem ile sınırlandırılmıştır.Çalışmanın ilk aşamasında Neolitik Dönem hakkında genel bilgiler verilmiş, bölgenin coğrafi konumu ve iklimine değinilmiş, sonrasında insanların besin ekonomisinde kullandığı bitkilerin tarıma alınma, hayvanların evcilleştirme süreci açıklanmıştır. Yerleşim yerlerinin coğrafi konumu, araştırma tarihçesi ve diğer yerleşim yerleri ile ilişkileri ortaya konulmuş, ortaya çıkarılan besin ile ilişkili veriler değerlendirilerek çalışma sonlandırılmıştır. Çalışmada, bölgede avcılık ve toplayıcılığın yanında hayvansal ve tarımsal faaliyetlerin besin ekonomisinde yer almaya başladığı sonucuna varılmıştır.