Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 1996 - 1997
Bu
araştırma, Van piyasasında tüketime sunulan yerli ve İran ballarının kalltesini
belirleyerek, kallte farklılıklarının bulunup bulunmadığını ortaya koymak ve
standartlara uygunluğunu saptamak amacıyla yapıldı. Bu amaçla, 20 adet yerli ve
20 adet de İran bal numunesi kimyasal, fiziksel ve duyusal yönlerden incelendi.
Kimyasal ve fiziksel anallzler sonucunda yerli ve İran bal numunelerinin
ortalama kurumadde, rutubet, kül, invert şeker, sakkaroz, toplam şeker ve azot
miktarları sırasıyla; %83.17, %82.38; %16.82, %17.61; %0.10, %0.08; %70.71,
%65.10; %6.69, %12.77; %77.40, %77.88; %0.04, %0.03; yerli ve İran ballarında
diastaz sayısı, hidroksimetilfurfural, protein çökelti hacmi, pH ve total
asitlik değerleri sırasıyla; 13.50 G, 11.08 G; 12.81 mg/kg, 19.10 mg/kg; 0.74
ml, 0.65 ml; 4.29, 4.04; 21,78 meq/kg, 21.19 meq/kg olarak bulundu. Duyusal anallz
sonucunda; yerli bal örneklerinin % 3O'unun seçme, % 45'inin standart, %
25'inin ise standart dışı olduğu, İran ballarının ise % 30'unun seçme, %
50'sinin standart, % 20'sinin ise standart dışı olduğu saptandı. Van şehir
merkezinde satışa sunulan yerli bal örneklerinin % 10’unun rutubet oranı, %
10'unun asitlik, % 35'inin diastaz sayısı, % 10'unun hidroksimetilfurfural
içeriği, % 15'inin ticari invert şeker, % 20'sinin ticari glikoz varlığı, çiçek
ballan dikkate alındığında % 15'inin invert şeker, % 30'unun sakkaroz miktan,
salgı ballan dikkate alındığında % 15'inin invert şeker, % 25'inin sakkaroz
miktarı yönünden; İran balı örneklerinin ise % 5'inin rutubet oranı, % 45'inin
diastaz sayısı, % 20'sinin hidroksimetilfurfural içeriği, % 10'unun ticari invert
şeker ve % 30'unun ticari glikoz varlığı, çiçek ballan dikkate alındığında %
25'inin invert şeker, % 80'inin sakkaroz miktan, salgı ballan dikkate
alındığında % 25'inin invert şeker, % 40'inin sakkaroz miktanyönünden TS
3036BalStandardı'na uymadığı belirlendi. Sonuç olarak, kimyasal nitelikler
yönünden incelenen yerli ballann % 50'sinin, İran ballannın ise % 80'inin TS
3036 Bal Standardı ’na uymadığı saptandı.