Çevre Dostu Davranışlar ve Sosyal Normlar İlişkisinde Kişisel Normlar ve Psikolojik Uzaklık Algısı Faktörlerinin Rolü


Karasu M. (Yürütücü), Peker Dural H.

TÜBİTAK Projesi, 1002 - Hızlı Destek Programı, 2023 - 2025

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Destek Programı: 1002 - Hızlı Destek Programı
  • Başlama Tarihi: Şubat 2023
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2025

Proje Özeti

Bu çalışma, psikolojik mesafe, kişisel normlar ve sosyal normların çevre dostu davranışlar üzerindeki etkileşimini incelemektedir. Veriler, kartopu ve kolayda örnekleme yöntemleri kullanılarak yüz yüze anketlerle toplanmıştır. Nihai örneklem, 18 ila 74 yaşları arasında 955 katılımcıdan oluşmuştur (M = 34,31, SD = 10,37) ve yapısal model analizi, önerilen çerçevenin çevre dostu davranışlardaki varyansın %50,9’unu açıkladığını göstermiştir, bu da kabul edilebilir uyum indeksleri olduğunu ortaya koymuştur. Bulgular, iklim değişikliğini acil ve yakın bir tehdit olarak algılamanın, özellikle bireylerin harekete geçme konusunda güçlü bir ahlaki yükümlülük hissettiklerinde, çevre dostu davranışları artırdığını göstermektedir. Sosyal normlar da davranışları etkilemekle birlikte, kişisel normlar sürdürülebilir eylemleri teşvik etmede daha güçlü bir aracı rol oynamaktadır. Örtük sınıf analizi, modelin gruplar arasında geçerliğini doğrulayarak psikolojik mesafe, normlar ve çevre dostu davranış arasındaki istikrarlı bağlantıları olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, çevre dostu davranışlara insanların katılımını artırmak için normları teşvik etmenin ve psikolojik mesafe algısını azaltmanın gerekliliğini vurgulamaktadır. 

Anahtar Kelimeler: çevre dostu davranış, psikolojik mesafe, kişisel normlar, sosyal normlar, iklim değişikliği