Hatırlama ve Unutmanın Kesişiminde Bir Anıt: Zeve Şehitliği


Bozkurt U. (Yürütücü), Karasu M.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2023
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2025

Proje Özeti

Ermeni Sorunu, kökenleri yaklaşık olarak XIX. yüzyılın ilk çeyreğine dek uzanan ve günümüz sosyal ve siyasal ilişkilerini güçlü bir şekilde etkilemeye devam eden önemli bir meseledir. Bu meselenin tarihsel seyri dikkatle tetkik edildiğinde hem Osmanlı Ermenilerinin hem de Müslümanlarının çok ciddi trajik ve travmatik kayıplar yaşadığı görülmektedir. Bu trajik ve travmatik kayıplara dair anlatımlar çeşitli sözlü-yazılı kaynaklar ya da anıtlar, filmler gibi sosyo-kültürel ürünler aracılığıyla nesilden nesile aktarılarak kolektif bellekte yer edinmektedir. 

Bu çalışmada 1915 mayıs ayında, günümüz Van ili Tuşba ilçesi Zeve bölgesinde katledilen Müslüman nüfusun anısına inşa edilen Zeve Şehitliği’nin Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğrencilerince nasıl algılandığı ve değerlendirildiği tarihsel ve sosyal-psikolojik bir yaklaşımla incelenerek şehitliğin tanınırlığı, temsillerinin içerikleri ve yapısının açığa çıkarılması hedeflenmektedir. 

Karma araştırma modelinin kullanılacağı projenin örneklemi kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yoluyla ulaşılması planlanan 300 Van YYÜ öğrencisidir. Anket formları ile katılımcıların sosyo-demografik özellikleri ve Zeve Şehitliği’ne ilişkin algı, değerlendirme ve deneyimlerini öğrenmeye dair sorular yöneltilecektir. Veriler, araştırmacılar tarafından yüz yüze ve internet ortamı aracılığıyla toplanacaktır. Elde edilecek veriler betimleyici istatistiksel analizlere ve içerik analizine tabi tutulacaktır.

Proje ile şehitliğin hem katledilen Müslüman ahalinin saygı ile hatırlanması ve bu kayıpları ortaya çıkaran sosyal ve siyasal koşullara dair farkındalık kazandırması hem de Van’da yaşayan insanların kolektif belleğinde yer edinme sürecine dair katkısı değerlendirilecektir. Ayrıca çatışma koşullarının trajik ve yıkıcı etkilerine dair verili kolektif belleği görünür kılarak barış ve esenlik içinde yaşamanın üstün değerinin vurgulanması planlanmaktadır.