Özen H.(Yürütücü), Maltaş A., Saraçoğlu A., Gündoğan F.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2020
Ulaşım ağı üzerinde yer alan kavşaklar, yol ağı kapasitesi ve trafik güvenliği açılarından önemli yol
elemanlarıdır. Kavşaklarda performans ya da hizmet düzeyi, kavşağın hizmet ettiği toplam taşıt sayısı veya
kavşağın sebep olduğu taşıt başına gecikmeler ile belirlenmektedir. Kavşak gecikmeleri; işletme
koşullarına bağlı kavşak denetim biçimi, sinyal süresi, taşıt ve yaya talebi gibi değişkenlerin yanı sıra,
kavşak türü, geometrisi, kavşak etki alanında bulunan toplu taşıma durak tür ve konumları, yol kenarı
parklanmalar gibi parametrelere bağlı olarak hesaplanmaktadır. Ülkemizde, toplam yolculuklarda toplu
taşıma sistemi karayolu taşımacılığının payı yüksek olup şehir merkezlerinde taşıt trafiğinde önemli bir
paya sahip bulunmaktadırlar. Dolayısıyla sinyalize kavşaklarda durak konumuna da bağlı olarak toplu
taşıma kaynaklı büyük gecikmeler söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle, toplu taşıma durak konumu ve
tipi sinyalize kavşakların bulunduğu kesimlerde tasarım aşamasında durak yerinin belirlenmesi ve işletme
aşamasında ise sinyal süresi hesabında önemli etkilere sahiptir.
Projenin amacı, akıllı ulaşım sistemleri kapsamında sinyalize kavşakların etki alanında bulunan toplu
taşıma durak tür ve konumunun kavşak gecikme süresine etkisinin toplu taşıma konum verisi (Automatic
Vehicle Location-AVL) kullanılarak belirlenmesidir. Bu kapsamda, İstanbul il sınırları dahilinde farklı durak
tip ve konumlarına göre kavşaklar belirlenip, söz konusu bu kavşaklar üzerinde kavşak gecikmelerinin
hesaplanmasına esas veriler toplanarak kavşak gecikmeleri hesaplanacaktır. İlgili kavşaklardan geçen
toplu taşıma hatlarına ilişkin konum verisi ile arazi çalışmalarıyla elde edilen gecikmeler arası ilişki farklı
yöntemler kullanılarak analiz edilecektir. Bu veriler kullanılarak, akıllı ulaşım sistemlerinin uygulamaları
dahilinde sinyalize kavşak civarında yer alan toplu taşıma duraklarının türü, taşıt kapasitesi, konumu ve
kavşağa olan uzaklığı, toplu taşıma sıklığı gibi parametrelerin etkisi belirlenecektir.