Zamanı Kendileme Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması


Karasu M. (Yürütücü), Gürlük Y. O.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2023
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2025

Proje Özeti

Bu projede proje yürütücüsünün doktora tezinde ileri sürdüğü ve özelliklerini nitel yöntemle keşfettiği “zamanı kendileme” kavramının istatistiksel olarak güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracının geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Zamanı kendileme, kişinin zamanın tamamı ya da bir bölümü ile ilişki kurması ve kendisine ayırması yoluyla bu zaman bölümünü psikolojik olarak kendisinin kılması süreci olarak tarif edilebilir ve bu süreç deneyimlenmekte olan ya da deneyimlenmiş zamanın belirli bir bölümüyle özdeşim kurularak özel-biricik anlamların inşa edildiği, tatmin edici ve genellikle olumlu duyguların hissedildiği, sahiplenilen, kontrol edilebilen ve hem zamanı kendileyen kimsenin hem de kendilenen zaman diliminin karşılıklı olarak dönüştürülebildiği eylemlere/süreçlere işaret etmektedir. Zamanı kendilemeye ilişkin bu erken tarifler, zamanı kendilemenin kişinin kendisine ayırdığı ya da kendisinden bir parça olarak gördüğü zaman dilimleriyle kurduğu ilişkinin bir türü olduğuna işaret etmektedir (Karasu, 2021). İlgili doktora tez çalışmasında nitel yöntemle keşfedilen zamanı kendileme kavramının sosyal bilimler, özelde ise psikoloji araştırmalarında kullanım kolaylığını artırmak, kavramla alakalı diğer psikolojik yapılarla (otantik benlik, yaşam doyumu, iyi oluş gibi) ilişkilerini istatistiksel analizlerle incelemek, gündelik hayatta insanların yaşam kalitesini artırabilecek yeni kuramsal tartışmalara katkı sunmak ve uygulamalarda kullanmak üzere geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı geliştirilmesi planlanmaktadır. Projenin yöntemi ilişkisel araştırma modelinin kullanılacağı nicel bir çalışma olarak tasarlanmıştır; geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracının geliştirilmesi sürecinde kullanılacak amaca yönelik güçlü istatistiksel tekniklerden oluşmaktadır. Geliştirilmesi planlanan veri toplama aracı ile alan yazına bu özgün kavrama ilişkin bir istatistiksel olarak geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı kazandırılması; yaşam doyumu, öznel mutluluk algısı, bireyin kendine ilişkin denetim algısı, otantiklik algısı ve yaşamın anlamı algısı gibi sosyal-psikolojik faktörlerle ilişkileri incelenerek insanların yaşam kalitesini artıracak özgün yolların keşfedilmesi; insanların iyi oluş/iyilik durumlarına olumlu yönde katkı sağlayabilecek öneriler ve uygulama fikirlerinin geliştirilmesi beklenmektedir.