Bozkurt U., Pınar M. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2014 - 2016
Bu çalışmada İstanbul Türk Ocağı’nın kuruluşu ve faaliyetlerinin neler olduğu
araştırılmıştır. Türk Ocakları’nın doğduğu yer olan İstanbul Türk Ocağı’nın yapmış
olduğu faaliyetler dönemin şartları çerçevesinde tarihsel empati kurularak anlatılmaya
çalışılmıştır. Türkçülük akımı ile hemen hemen yaşıt olan İstanbul Türk Ocağı,
anlatılmadan önce Türkçülük konusunda niteleyebileceğimiz bilgiler aktarılmaya
çalışılmıştır.
İstanbul Türk Ocağı’nın yapmış olduğu faaliyetler alt başlıklar halinde
anlatılmıştır. Sıkıntılı bir döneme rastlayan ve uygulanması zor olan faaliyetlerden
başlayarak Erken Cumhuriyet döneminde ilk defa yapılmış olan yenilikler
vurgulanmıştır. Ocağın yapmış olduğu faaliyetlerin arka planda kalmaması için titizlikle
konu ele alınmıştır.
İstanbul Türk Ocağı’nın Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı dönemlerinde
yapmış oldukları faaliyetler anlatılmıştır. Özellikle Mütareke döneminde yapmış
oldukları faaliyetler ile Milli Mücadele’deki etkin rolü ön plana çıkarılmaya çalışılmıştır.
Milli Mücadele’de yapmış oldukları faaliyetler İtilaf devletlerini, İstanbul Türk
Ocağı’nın faaliyetlerini durdurmaya sevk etmiştir. Bundan dolayı İstanbul Türk Ocağı
kapatılmıştır. Mütareke döneminde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e destek vermiştir.
Cumhuriyet döneminde İnkılapların gerçekleşmesinde önemli bir misyon üstlenmiştir.
Çalışmamızda bu konuda detaylı örnekler verilmektedir.
Osmanlı Devleti’nin son döneminde bir kültür kurumu olarak ortaya çıkmış olan
bu dernek siyasetten uzak olmaya çalışmıştır. Ancak dönemin şartları siyasi olaylardan
uzak kalmasına engel olmuştur. Türk Ocakları’nın 10 Nisan 1931’de feshedilmesi ile
birlikte İstanbul Türk Ocağı da kapatılarak Ocağın, alacak, borç, menkul ve gayr-i
menkulleri CHF’na devredilmiştir.