İstanbul Türk Ocağı’nın Kuruluşu ve Faaliyetleri (1912-1931)


Bozkurt U., Pınar M. (Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2014 - 2016

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Ekim 2014
  • Bitiş Tarihi: Mart 2016

Proje Özeti

Bu çalışmada İstanbul Türk Ocağı’nın kuruluşu ve faaliyetlerinin neler olduğu araştırılmıştır. Türk Ocakları’nın doğduğu yer olan İstanbul Türk Ocağı’nın yapmış olduğu faaliyetler dönemin şartları çerçevesinde tarihsel empati kurularak anlatılmaya çalışılmıştır. Türkçülük akımı ile hemen hemen yaşıt olan İstanbul Türk Ocağı, anlatılmadan önce Türkçülük konusunda niteleyebileceğimiz bilgiler aktarılmaya çalışılmıştır. İstanbul Türk Ocağı’nın yapmış olduğu faaliyetler alt başlıklar halinde anlatılmıştır. Sıkıntılı bir döneme rastlayan ve uygulanması zor olan faaliyetlerden başlayarak Erken Cumhuriyet döneminde ilk defa yapılmış olan yenilikler vurgulanmıştır. Ocağın yapmış olduğu faaliyetlerin arka planda kalmaması için titizlikle konu ele alınmıştır. İstanbul Türk Ocağı’nın Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı dönemlerinde yapmış oldukları faaliyetler anlatılmıştır. Özellikle Mütareke döneminde yapmış oldukları faaliyetler ile Milli Mücadele’deki etkin rolü ön plana çıkarılmaya çalışılmıştır. Milli Mücadele’de yapmış oldukları faaliyetler İtilaf devletlerini, İstanbul Türk Ocağı’nın faaliyetlerini durdurmaya sevk etmiştir. Bundan dolayı İstanbul Türk Ocağı kapatılmıştır. Mütareke döneminde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e destek vermiştir. Cumhuriyet döneminde İnkılapların gerçekleşmesinde önemli bir misyon üstlenmiştir. Çalışmamızda bu konuda detaylı örnekler verilmektedir. Osmanlı Devleti’nin son döneminde bir kültür kurumu olarak ortaya çıkmış olan bu dernek siyasetten uzak olmaya çalışmıştır. Ancak dönemin şartları siyasi olaylardan uzak kalmasına engel olmuştur. Türk Ocakları’nın 10 Nisan 1931’de feshedilmesi ile birlikte İstanbul Türk Ocağı da kapatılarak Ocağın, alacak, borç, menkul ve gayr-i menkulleri CHF’na devredilmiştir.