Kerpiç ve Harman Tuğlası ile İnşa Edilmiş Yığma Duvarların Düzlem Dışı Davranışlarının Eğilme Masası Yardımı ile Belirlenmesi


Erdil B. (Yürütücü), Tapan M.

TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2020

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Kasım 2017
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2020

Proje Özeti

Projenin amacı kerpiç ve harman tuğlası ile inşa edilmiş farklı tiplerdeki taşıyıcı yığma duvarların eğilme masası yardımı ile düzlem dışı davranışlarının araştırılmasıdır. Harman tuğlası kullanılan duvarlar harçlı ve harçsız olarak inşa edilerek harç malzemesinin davranışa olan etkisi incelenmiştir. Toplamda 106 duvar deneyi yapılmıştır. Duvar tipleri düzlem dışı davranışa etkisi olduğu düşünülen, duvar yüksekliğinin uzunluğuna oranı (düzlemsel narinlik), kapı boşlukları, pencere boşlukları, kapı ve pencere boşlukları, yan duvar etkisi dikkate alınarak belirlenmiştir. Deneylerde ½ ölçekli duvarlar kullanılmıştır. Düzlem dışı deplasman profillerinin ve yatay yük kapasitelerinin belirlenebilmesi amacı ile deneylerde doğrudan deplasman ölçümleri alınmıştır.

U, I ve harç kullanılan L duvarlarda düzlemsel narinlik arttıkça yatay yük kapasitesinin arttığı, fakat harcın bulunmadığı L duvarlarda kapasitede bir değişim olmadığı, harcın bulunmadığı I duvarlarda kapasitesinin her durumda artmadığı belirlenmiştir. Bütün narinlik durumlarında ve bütün duvar gruplarında yan duvar sayısı arttıkça kapasiteler önemli seviyede artmıştır. U tuğla duvarların ön duvarında bırakılan kapı ve pencere boşluklarının yatay yük kapasitelerine olumsuz bir etkisinin olmadığı fakat kapı ve pencere boşluklarının beraber kullanıldığı durumda yatay yük kapasitelerinin önemli oranda azaldığı görülmüştür. Kerpiç duvarlarda ise pencere boşluğunun kapasiteye hiç etkisinin olmadığı fakat kapı boşluğunun kapasiteyi bir miktar arttırdığı belirlenmiştir. Harçlı ve harçsız L tipi tuğla duvarlarda kapı veya pencere boşluğundan bağımsız olarak herhangi bir boşluk bırakıldığında yatay yük kapasiteleri önemli oranda düşmektedir. I duvarlarda duvar boşluklarının harç kullanımı ile olumlu bir katkıya yol açtığı görülmüştür.

Malzeme deneyleri ile analitik model parametreleri belirlenerek duvarlar ABAQUS-2019 ile mikro modelleme ve basitleştirilmiş mikro modelleme teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçları incelendiğinde göçme profillerinin ve yük-deplasman grafiklerinin harçsız tuğla duvarlarda iyi yakalandığı, harçlı tuğla duvarlar ile kerpiç duvarlarda göçme profillerinin yaklaşık olarak benzerlik gösterdiği, yük-deplasman grafiklerinin ise kabul edilebilir olduğu belirlenmiştir. Deneylerden elde edilen model parametrelerinin analitik modellerde doğrudan kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.