Periferik somatoduysal nöronların lazer mikrodisseksiyon temelli aksotomi modelinde 10-hidroksi 2-desenoik asidin rejeneratif etkisinin in vitro ortamda araştırılması


Üstün R. (Yürütücü), Türker R. S., Şeker A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2023

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Ekim 2021
  • Bitiş Tarihi: Ekim 2023

Proje Özeti

Travma kaynaklı periferik sinir hasarı his kayıplarına, ağrılı nöropatilere ve otonom fonksiyon bozukluklarına neden olup sinirin inerve ettiği çizgili kas kütlesinde de atrofi ve fonksiyon kaybına neden olmaktadır. Bu yüzden, periferik sinir yaralanmaları hastaların yaşam kalitesinde ciddi düşüşe neden olur. Yetişkin memeli periferik sinir sisteminde yapısal ve fonksiyonel olarak tam bir iyileşmenin sağlanabilmesi için araştırmaların odak noktası; rejeneratif yanıtı tetikleyen, uzun mesafeli aksonal rejenerasyon ve nöro-musküler kavşak oluşumu sağlayan farmakolojik ajanların keşfi ve moleküler mekanizmalarının tanımlanmasıdır. Arı sütü (Royal Jelly-RJ), dünyanın farklı yerlerinde uzun süredir diyet, kozmetik ve sağlık amaçlı geleneksel yöntemlerle kullanılmaktadır. RJ, işçi bal arıları tarafından (Apis mellifera L.) hipofarengeal ve mandibular bezlerden salgılanan kraliçe arılarının beslendiği bir gıda türüdür. 10-hidroksi-2-desenoik asit (10-HDA), arı sütünün baskın yağ asidi ve biyoaktif maddesidir. Yaşlanmayı geciktirici etkisi, östrojen reseptörleri üzerinden gerçekleşir. Çalışmada periferik somatoduysal sinirin mekanik hasarını modellemek için, in vitro ortamda fare dorsal kök gangliyonlarından (DRG) nöron kültürü hazırlanacak. Mikroskop kontrollü mikrolazer ışını ile nöronlarda akson kesisi (aksotomi) oluşturulacak. 10-HDA’nın rejeneratif ve nöritogenez etkisi test edilecek. Çalışma; kontrol (hasarsız) grubu, sham (aksotomi) grubu, 10-HDA tedavi grubu (alt gruplar: 1 μM, 15 μM ve 30 μM) olmak üzere üç gruptan oluşacak. Aksotomi sonrası 10-HDA petri kaplarına eklenecek. 0., 24. ve 48. saatlerde dejenerasyon ve rejenerasyon bulguları (sağkalım oranları, akson uzunlukları, aksonal dallanma sayıları) mikroskobik görüntüleme (Axiovision analizi) ile ortaya çıkarılacak. Rejenerasyon mekanizmasını aydınlatmak için hücreler tedavi öncesi NGF inhibitörlerine (PQC 083 ve PD 90780) maruz bırakılacak. Ayrıca 10-HDA’nın; östrojen reseptörleri, NGF reseptörleri, Schwann hücre proliferasyonu, reaktif oksijen türleri, inflamasyon ve apopitoz üzerindeki etkileri immunositokimya yöntemi ve immunfloresan görüntüleme tekniği ile araştırılacak, olası nöritogenez yolağı aydınlatılacak.