Akademik Veri Yönetim Sistemi
Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, cilt.12, sa.4, ss.2581-2589, 2022 (Hakemli Dergi)
Türkiye’de Karadeniz’in Farklı Bölgelerinde Üretilen Balık Unlarının Hayvan Besleme Açısından Değeri Reşit ALDEMİR1*, Ahmet TEKELİ2, Berk ÜSTÜNDAĞ3, Kazım BİLGEÇLİ4, Ladine BAYKAL ÇELİK5 ÖZET: Balık unu gerek insan tüketimine uygun olmayan balıkların, gerekse balıkçılık endüstrisinde arta kalan atıkların işlenip kurutulması veya çeşitli teknolojik işlemlerden geçirilmesi sonucu elde edilmektedir. Balıkçılık endüstrisinin iki ana temel ürünlerinden biri olan balık unu, yüksek aminoasit, vitamin ve mineral madde içeriğiyle yüksek sindirilebilirliğe sahip bir protein kaynağı olarak yemlerde kullanılmaktadır. Balık ununu diğer yem hammaddelerinden üstün kılan en önemli özelliklerden biri de içerdiği esansiyel aminoasitler ve uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitleridir. Balık ununun rasyona katılması ile genç hayvanlarda performans ve bağışıklık sistemi olumlu etkilenmektedir. Balık ununun kanatlı rasyonlarına %3-10, sığır ve koyun rasyonlarına %5, domuz rasyonlarına da %10 katılabileceği ifade edilmektedir. Türkiye’de balık unu ve yağı üretiminin önemli kısmı Karadeniz Bölgesinde yapılmaktadır. Bu çalışmada, Karadeniz Bölgesinde yer alan dört farklı balık unu fabrikasında alınan balık unlarının besin madde içeriği değerlendirilmiştir. Buna göre en yüksek değerler; kuru madde (KM) %95.90 (p<0.0001) ve ham kül (HK) %17.20 (p<0.0001) ile D, ham protein (HP) %73.40 (p<0.0001) ile A, ham yağ (HY) %11.33 (p<0.01) ile B, metabolik enerji (ME, kanatlı) 3537.5 Kcal kg-1 (p<0.001) ile B fabrikasında tespit edilmiştir. Çalışmada genel olarak bütün amino asitler bakımından en yüksek değerler A fabrikasında, en düşük değerler D fabrikasında elde edilmiştir (p<0.0001). Esansiyel yağ asitlerinden linoleik ve linolenik asit miktarları bakımından fabrikalar arasında istatistiksel bir farkın olmadığı (p˃0.01), palmitik asit, palmitoleik asit ve oleik asit düzeylerinin ise önemli düzeyde (p˃0.001) B fabrikasında görüldüğü tespit edilmiştir. Ülkemizde yaygın olarak Karadeniz Bölgesinde üretilen balık unları arasında besin madde bileşenleri açısından farklılık olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Amino asitler, balık unu, besin madde içeriği, Karadeniz bölgesi, yağ asitleri Evaluation in terms of Animal Nutrition of Fish Meal Produced in Different Regions of the Black Sea Region in Türkiye ABSTRACT: Fish meal is obtained as a result of the processing and drying of fish that are not suitable for human consumption and the wastes left in the fishing industry, or by passing them through various technological processes. Fish meal, one of the two main products of the fishing industry, is used in feeds as a protein source with high digestibility with its high content of amino acids, vitamins, and minerals. Fish meal is one of the most important features that makes it superior to other feed raw materials due to the essential amino acids and long-chain polyunsaturated fatty acids it contains. With the addition of fish meal to the ration performance and immune system of young animals are positively affected. It is stated that fish meal can be added 3-10% to poultry rations, 5% to cattle and sheep rations, and 10% to pig rations. In Türkiye, a significant part of fish meal and oil production is carried out in the Black Sea Region. In this study, the nutrient content of fish meals taken from four different fish meal production factory in the Black Sea Region was evaluated. Accordingly, the highest values are; dry matter (DM) 95.90% (p<0.0001) and ash 17.20% (p<0.0001) in D factory, crude protein (CP) 73.40% (p<0.0001) in A factory, crude oil ether extract(EE) 11.33% (p<0.01) in B factory, metabolic energy(ME, poultry) 3537.5 Kcal kg-1 (p<0.001) in B factory were determined. It was determined that there was no statistical difference among the factories in terms of linoleicacid and linolenic acid amounts of essential fatty acids (p˃0.01), while palmitic acid, palmitoleic acid and oleic acid levels were found to be significant in B factory (p˃0.001). It has been observed that there is a difference in nutrient contents among the fish meal mostly produced in the Black Sea Region in our country. Keywords:Amino acids, fish meal, nutrient content, Black Sea region, fatty acids 1 Reşit ALDEMİR (Orcid ID: 0000- 0001- 8810- 4848), Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Gevaş Meslek Yüksekokulu, Veterinerlik Bölümü, Van Türkiye 2 Ahmet TEKEL (Orcid ID: 0000- 0002-6525-7267), Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Van, Türkiye 3Berk ÜSTÜNDAĞ (Orcid ID: 0000- 0002-4270-2743), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Biyoteknoloji Bölümü, Eskişehir, Türkiye 4Kazım BİLGEÇLİ (Orcid ID: 0000-0001-5727-8300), Trouw Nutrition TR, Ankara, Türkiye, 5Ladine BAYKAL ÇELİK (Orcid ID: 0000-0003-3352-9181), Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü Adana, Türkiye *Sorumlu Yazar/Corresponding Author: Reşit ALDEMİR, e-mail: resitaldemir@yyu.edu.