VAN GÖLÜ ADIR ADASI’NDAKİ LİM MANASTIRI PLASTİK SÜSLEMELERİ (THE PLASTIC DECORATIONS OF LIM MONASTERY IN ADIR ISLAND)

Creative Commons License

Karaca Y., Yıldız E.

ASOSJOURNAL Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of Academic Social Science), sa.77, ss.323-362, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Van Gölü Adır Adası’ndaki Lim Manastırı Plastik Süslemeleri
The Journal of Academic Social Science Yıl:6, Sayı: 77, Eylül 2018, s. 323-362

VAN GÖLÜ ADIR ADASI’NDAKİ LİM MANASTIRI PLASTİK SÜSLEMELERİ
Öz


Tarih boyunca önemli bir yerleşim yeri olan Van İli, Doğu Anadolu’nun sayılı kül-tür merkezlerinden birisidir. Bölgenin kültürel havzası konumundaki ilimiz, tarihi eserlerinin çokluğu ile dikkat çekmektedir. Ortaçağ ve sonrası Van Gölü ve çevre-sinde inşa edilen mimari eserlerin çoğunluğunu dini yapılar oluşturmaktadır. Bu dini yapılar arasında manastırlar, Hıristiyan dini mimarisinde önemli bir yere sahip olmuştur. Bu noktada Hıristiyan Ermenilerin yaptığı dini yapılardan manastır kuru-luşları mimari özelliklerinin yanı sıra plastik süslemeleriyle ön plandadır. Söz ko-nusu mimari eserler pek çok araştırmacı tarafından incelenerek yayınlanmış olma-sına rağmen, araştırma konumuzu oluşturan Van Gölü Adır Adası’nda bulunan Lim Manastırı plastik süslemelerini ele alan herhangi bir çalışmanın henüz yapıl-madığı görülmektedir. Bu makalede, Van Gölü Adır Adası’ndaki Lim Manastırı plastik süslemelerinin tanıtılması amaçlanmıştır. Yapı kompleksinin süsleme prog-ramı Saint Georges Kilisesi ve Jamatunu plastik süslemeleri olarak incelenmiştir. Plastik Süslemeler; Saint Georges Kilisesi’nden günümüzde ayakta kalabilen kı-sımlarında (Jamatunun doğu duvarına bitiştirildiği noktada) ve Saint Georges Ja-matunu’nun batı cephesinde ve iç mekanında tespit edilmiştir. Bunların hepsi ge-rek görsel gerekse teknik olarak belgelenmiştir. Ele alınan plastik süsleme örnekle-ri aynı zamanda benzer süsleme örnekleriyle karşılaştırılmıştır.
Bu çalışma yüzyıllar boyu iç içe yaşamış farklı inanca sahip toplumlar arasındaki kültürel etkileşimin süsleme alanındaki yansımalarının saptanması açısından önem taşımaktadır. Ayrıca belgeleme ve değerlendirme çalışmalarımızın, bu alandaki araştırmalara destek olmasını umuyoruz.
Anahtar kelimeler: Van, Doğu Anadolu Bölgesi Hıristiyan Sanatı, Manastır, Plastik Süsleme, Haç İşlemeli Taş.

"Bu makale, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Bilimsel Araştırmalar Projeleri Başkanlığı tarafından desteklenen “Van’daki Hıristiyan Dini Mimarisine Ait Plastik Süslemelerde Görülen Bitkisel ve Geometrik Motifler” adlı doktora tezi 2015 – SOB – D319 No’lu Proje kapsamında üretilmiştir."

THE PLASTIC DECORATIONS OF LIM MONASTERY IN ADIR ISLAND
Abstract
An important settlement throughout history, Van Province is one of the few cultu-ral centers of Eastern Anatolia. Our province, which is the cultural basin of the re-gion, draws attention with the multitude of its historical works. The majority of the architectural works which were built around the Van Lake in the Middle Ages and later form religious structures. Among these religious structures, the monasteries had a significant place in Christian religious architecture. At this point, monastery establishments, which are religious structures that were built by Christian Armeni-ans, are at the forefront with plastic ornaments as well as their architectural features . Despite the fact that these architectural works have been reviewed and published by many researchers, it is seen that no work has been done on the plastic decoration of the Lim Monastery on Adır Island in Van Lake, which constitutes the research subject. In this article, it is aimed to be introduced the plastic ornaments of Lim Monastery on Adır Island in Van Lake. The decoration program of the building complex was examined as Saint Georges Church and Jamatunu plastic ornaments. Plastic ornaments were found in the surviving part of the Saint Georges Church (at the point where they were joint the eastern wall of Jamatun) and the western side and inside of Saint Georges Jamatun. All of them are documented both visually and technically. The samples of examined plastic ornaments were also compared with similar decorative samples. This study is important to determine the reflec-tion in the ornamentation area of the cultural interaction between the different loyal societies that had lived in the interiors for centuries. We also hope that our docu-mentation and evaluation efforts will support the research in this area.
Keywords: Van, Christian Art Of Eastern Anatolian Region, Monastery, Plastic Decoration, Cross Stone.