"YEŞİLÇAM DÖNEMİ'NDE VAN'IN SİNEMA KÜLTÜRÜ"


Ertaylan A.

TURKISH STUDIES, cilt.8, sa.8, ss.1839-1857, 2013 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 8
  • Basım Tarihi: 2013
  • Dergi Adı: TURKISH STUDIES
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI), Scopus
  • Sayfa Sayıları: ss.1839-1857
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İletişim ve güzel sanatlar fakültelerinin sayılarındaki artışa bağlı olarak sinema konusunda yapılan teorik çalışmaların sayıca arttığı yadsınamaz bir gerçek haline gelmiştir. Türk sinemasının geçmişi ve bugünü pek çok akademisyen ve sinemasever tarafından mercek altına alınmış, yeni ve eski çok sayıda film, konuları, üslupları, ideolojileri, türleri, yönetmenleri ve filmlerdeki herhangi spesifik bir konunun temsili gibi pek çok açıdan incelenmiş, filmler belli araştırma yöntemlerine dayanarak analiz edilmiş ve sonuçta teorik anlamda ciddi bir külliyat oluşmaya başlamıştır. Bu tür teorik çalışmaların önemine rağmen Türk sineması alanında yapılan saha çalışmalarının sayıca geride kaldığı da aşikardır. Durumun eşitlenmesi gibi bir zorunluluk bulunmasa da, saha çalışmalarının sağlayacağı katkıların da göz ardı edilmemesi gerektiği düşünülmektedir. Belli bir pilot bölgeyi temel alarak elde edilen verilere dayanan saha çalışmalarının, bu bölge özelinde yaşanan sorunlara pratik yanıtlar getirebilme potansiyeli bulunmaktadır. “Yeşilçam Döneminde Van’ın Sinema Kültürü” isimli çalışma da bu açıdan önemli görülmüştür. Elde edilen sonuçların Van ilinde sinemanın gelişimine ilişkin somut bilgiler sağlaması ve başka araştırmacılar için yol gösterici olması amaçlanmıştır. Bu tür bir çalışmada, önceki dönemlere ışık tutacak araştırmalara ya da en azından kanıt niteliğindeki resmi belgelere ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak çalışma süresince yapılan araştırmalarda ciddi bir kaynak sıkıntısı ile karşı karşıya kalınmıştır. Bu sorun çalışmanın görüşme tekniğine dayalı olarak gelişmesini zorunlu kılmıştır. Bu nedenle de gerek dönemin eski sinema salonu sahipleri gerekse sinema ve sanata ilgisiyle tanınmış Vanlılar ile görüşmeler yapılarak elde edilen bilgiler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiş, sonuçlar da Türkiye’nin o dönemlerdeki genel sosyo-politik ve sosyo-kültürel durumu ile ilişkilendirilerek yorumlanmıştır. Çalışmanın ‘giriş’ bölümünde çalışmanın amacı, önemi ve kapsamı belirtilmiş ardından çalışma sırasında karşılaşılan sorunlar ve sınırlılıklar açıklanmıştır. İkinci bölümde çalışmanın dayandığı ‘betimsel analiz yöntemi’ ve bu yöntemin kullanılması için veri sağlayacak olan ‘yapılandırılmamış görüşme tekniği' kavramları ele alınmış söz konusu yöntem ve tekniğin avantaj ve dezavantajları belirtilmiştir. Daha sonraki bölümlerde, yapılandırılmamış görüşme tekniğinin gereklerine uygun olarak belirlenen temalar çerçevesinde Van’ın 1980’li yıllara kadar devam eden sinema kültürü ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise çalışma boyunca elde edilen veriler, Türk sinemasının geneline ilişkin bilgiler çerçevesinde değerlendirilerek Türkiye’nin genel sosyo-politik durumu ile bağlantılı olarak açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Sinema kültürü, Yeşilçam dönemi, Van’da sinema, görüşme tekniği, betimsel analiz yöntemi.