Arap Edebiyatında Şiire Âyet ve Hadisle Başlama Denemeleri -Emced Muhammed Sa‘îd Örneği-


Creative Commons License

Aladağ M. Ş.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.1, sa.47, ss.235-260, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

 İster şiir isterse nesirde olsun konuya bir başlıkla giriş yapmak, tarih boyunca başvurulan bir uygulama olup hâlen de güncelliğini korumaktadır. Arap edebiyatında telmih, çözümleme ve iktibas gibi yöntemlerle Ku’rân-ı Kerîm âyetlerinden çokça alıntı yapıldığını hatta dolaylı olarak Kur’ân’dan ilham almayan edebî ürünlerin çok az olduğunu söylemek abartılı olmaz. Ancak doğrudan Kur’ân âyetlerine, lafzını değiştirmeden konuya başlık olacak şekilde yer veren edebiyatçılar çok azdır. Çağdaş Arap şairlerinden Emced Muhammed Sa‘îd’in Hz. Peygamber’in hayatından bazı kesitleri manzum olarak işleyen ve küçük bir edebî tefsir hüviyetinde olan Kameru’l-Enâşîd adlı eseri bu bakımdan önem arz etmektedir. Bundan hareketle eserdeki her bir şiiri uygun bir âyet, hadis veya bir beyitle başlamıştır. Bir konunun başlıkla olan münasebetinin tespit edilmesi için, öncelikle konunun muhteva ve lafız açısından tahlil edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Arap şiirinde konuya âyet veya hadisle başlama geleneğini sürdüren Emced Muhammed Sa‘îd’in kısa biyografisi ve şiirler ışığında Hz. Peygamber’in hayatını işleyen Kameru’l-Enâşîd adlı eserine ilişkin bilgilere yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Arap Edebiyatı, Emced, Başlık, Şiir, Nesir, Âyet.