Bazı yerli çerezlik kabak çeşitlerinin Kabak sarı mozaik virus (Zucchini yellow mosaic virus)’üne karşı dayanıklılığının araştırılması


Creative Commons License

Sıpahıoglu H. M., Türkmen Ö., Usta M., Güller A., Seymen M., Paksoy M., ...Daha Fazla

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (:Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi), cilt.2, sa.2, ss.136-143, 2015 (Hakemli Dergi)

Özet

Kabak (Cucurbita pepo L.), Türkiye’nin tüm coğrafi bölgelerinde yetiştirilen
önemli bir üründür. Zucchini yellow mosaic virus (ZYMV), kabakgiller (Cucur
bitaceae) familyasının tüm türlerini etkilemekte ve yıkıcı etkisinden dolayı bü-
yük ekonomik zararlara neden olmaktadır. Kabak türleri ve genotipleri,
ZYMV’ne dayanıklılık için uzun süredir dünyanın birçok bölgesinde taranmak
tadır. Literatürde ZYMV’ye dayanıklı genetik kaynaklar rapor edilmiş olsa da,
gerçekte bu kaynakların virüsün kimi şiddetli ırklarına karşı dayanıksız oldukları
bildirilmektedir. Bu nedenle yürütülen bu çalışma ile ZYMV’ye dayanıklılık
gösteren kabak çeşitlerinin veya genotiplerinin sayısının arttırılması hedeflen
miştir. Çalışmada 2005 yılında Kırşehir, Kayseri, Sakarya, Tekirdağ, Nevşehir
ve Konya’dan toplanan genotipler kullanılmıştır. 2006 ve 2010 yılları arasında
bu genotiplerin kedilenmesi ve seleksiyonu gerçekleştirilmiş ve S5 generasyon
ları üretilmiştir. Yüksek verimli, albenisi yüksek ve kolay çıtlanan 108 kabak
çeşit veya genotipi toplanarak ZYMV’ye dayanaklılık bakımından test edilmiş-
tir. Test edilen kabak çeşit adaylarının hiç birisinin ZYMV enfeksiyonuna karşı
tolerant, dayanıklı ya da immun olmadığı test edilmiştir. Test edilen ümitvar ka
bak bitkilerinin tümü, ZYMV Türkiye izolatına karşı şiddetli viral simptomlar
sergilemiştir. Tüm testlenen adaylarda hastalık şiddetinin %60 ile %100 arasında
değişen aralıklarda farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.



Edible pumpkin seeds (Cucurbita pepo L.) is a major crop in all geographical
regions of Turkey.
Zucchini yellow mosaic virus (ZYMV) affects all agricultural
species of the
Cucurbitaceae and is of great economic importance because of its
destructive nature. Edible pumpkin seeds has long been screened extensively for
resistance to ZYMV. Although there are reported resistance sources for ZYMV,
it is aimed to identify additional sources of resistance, since the initial sources
of resistance are not resistant to some of the severe strains of the virus. In this
study genotypes collected from Eskişehir, Konya, Nevşehir, Tekirdağ, Sakarya,
Kayseri and Kırşehir in 2005 were used. Between 2006 and 2010 the selfingand
selections of these genotypes were done and S5 generations were produced. A
total of 108 edible pumpkin seeds accessions, exhibiting the traits of easily
crackable, attractive and high productive, were tested against ZYMV resistance.
Among the tested samples none of the edible pumpkin seeds accessions were
found immune, resistant, or tolerant against ZYMV infection. Tested accessions 
were all exhibited heavy viral symptoms against severe Turkish ZYMV isolate.
The disease severity was ranged between 60 to 100 in all tested accessions.