Bazı Arazi ve Toprak Niteliklerinin Coğrafi Bilgi Sistem Analizleriyle İncelenmesi: Van İli Arazi ve Toprak Özellikleri


Karaca S., Sargın B., TÜRKMEN F.

TÜRKİYE TARIMSAL ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, cilt.6, sa.2, ss.199-205, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 6 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: TÜRKİYE TARIMSAL ARAŞTIRMALAR DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.199-205
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada; Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Van ilinin, bazı arazi ve toprak özelliklerinin tespiti ile veri tabanının oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışılan alan 2.075.900 hektardır. Araştırmada, (Mülga) Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan veriler kullanılarak, CBS ortamında il toprak özellikleri belirlenerek haritalanmıştır. Çalışmada ilk olarak Van ilinin topoğrafik haritasından arazinin yükselti modeli elde edilmiştir. Elde edilen modelin kullanılmasıyla, eğim, bakı, yükselti ve kabartı haritaları oluşturulmuştur. Çalışma sonucuna göre; Van ilinin toplam alanın % 24.63’ü % 6’dan düşük eğim değerlerine sahip iken, % 40.53’ü ise % 6-30 arasındaki eğim değerlerine sahip olup, % 30’un altında bulunan eğimli alanlar ilin % 64.16’sında görülmektedir. Van ilinde çoğunlukla görülen büyük toprak grubu, % 49.21 oranıyla kestane rengi topraklardır. Bu grubu sırasıyla % 15.62 oranıyla kireçsiz kahverengi topraklar ile % 13.00 oranıyla kahverengi topraklar izlemektedir. Arazi kullanım haritası incelendiğinde, çalışma alanının % 61.03’lük bölümünü meralık, % 14.55’lik bölümünü kuru tarım arazileri kapsamaktadır. Çalışma alanının % 77.20’sinin orta, şiddetli ve çok şiddetli erozyon sınıflarına sahip olduğu ve alanın % 16.39’luk kısmını I., II. ve III. sınıf arazilerin teşkil ettiği belirlenmiştir. Toprak derinliği bakımından, incelenen alanın % 23.71’lik kısmının çok sığ ve sığ toprak özelliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. 

In this study, some land and soil characteristics of Van province, located in Turkey's Eastern Anatolia Region, are intended to be identified, using Geographic Information Systems (GIS) with the creation of the database. The studied area is 2.075.900 hectares. In this research, provincial soil characteristics were determined and mapped by using data created by General Directorate of Rural Services (Mülga). In the study, first elevation model of the land was obtained from the topographic map of Van province. Using the obtained model, slope, aspect, elevation and relief maps were created. According to the results of the study, while 24.63% of the total area of Van had slope values less than 6%, 40.53% had slope values between 6-30%. Sloping areas below 30% are seen in 64.16% of the province. The largest group of soils in the province of Van are chestnut soils with a ratio of 49.21%. This group is followed by lime-free brown soils with a ratio of 15.62% and brown soils with a ratio of 13.00%. When the land use map is examined, 61.03% of the study area consists of pasture and 14.55% of it covers dry agricultural land. It was determined that 77.20% of the study area had moderate, severe and very severe erosion classes. 16.39% of the study area consists of I., II. and III. class land areas. In terms of soil depth, it was determined that 23.71% of the area had very shallow and shallow soil characteristics.