Karlıca Volkanitlerinin (Hamur-Ağrı) Petrografik ve Jeokimyasal Özellikleri


Creative Commons License

Açlan M., Davran N.

Yerbilimleri/Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi, cilt.40, sa.1, ss.72-91, 2019 (Scopus)

Özet

Bu çalışma, Demirkapı (Hamur-Ağrı) dolaylarındaki volkanik kayaçların petrografik ve

jeokimyasal özelliklerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma alanındaki

volkanitler subalkali, kalkalkali, yüksek K’lu seri ve şoşonitik özelliklere sahip olup

andezit, dasit, ignimbrit ve tüflerden meydana gelirler. Bu volkanik kayaçlar hafif nadir

toprak elementleri (HNTE) ve büyük iyonlu litofil elementler (BİLE) (Cs, Rb, Ba, K)

açısından zenginleşme gösterirler. Karlıca volkanitlerinin Nb/Yb and (Th/Nb)N oranları

sırasıyla 8.56-15.52 ve 12.59-15.43 arasında değişir. Ortalama Sr ve Ba değerleri

505.15ppm ve 626.16 ppm olup bu değerler ortalama kıtasal kabuk değerlerinin

üzerindedir. Karlıca volkanitlerindeki bu zenginleşmeler ve yüksek Sr ve Ba

değerlerinden bu kayaçların oluşumu ve evrimi sırasında fraksiyonel kristallenme ile

birlikte kabuksal kirlenmenin de etkili bir süreç olduğu sonucu çıkarılabilir.

This study was carried out to reveal the petrographic and geochemical features of the

rocks around Demirkapı (Hamur-Ağrı). The volcanites in the study area have

subalkaline, calc-alkaline, high-K calc-alkaline and shoshonitic features and consist

of andesite, dacite, ignimbrite and tuffs. These volcanic rocks show enrichments in light rare earth elements (LREE) and large ion lithophile elements (LILE) (Cs, Rb, Ba,

K). The Nb/Yb and (Th/Nb)N ratios of the Karlıca volcanites range between 8.56-

15.52 and 12.59-15.43, respectively. Average Sr and Ba values are 505.15ppm and

626.16ppm, respectively, and these values are higher than average Sr and Ba values

of the continental crust. These enrichments in Karlıca volcanites, and high Sr and Ba

values suggest that crustal contamination is an effective process with fractional

crystallization during the formation and evolution of the these rocks.