Akademik Veri Yönetim Sistemi
2. ULUSLARARASI 23 NİSAN BİLİMSEL ÇALIŞMALAR KONGRESİ, Ankara, Türkiye, 23 - 26 Nisan 2020, cilt.1, ss.29
Kur’ân’ı Kerim, yirmi üç sene zarfında kısım kısım Hz. Peygambere indirilmiştir. Hz.
Peygamber kendisi okuma yazma bilmediği için vahiy kâtiplerine Kur’ân’ın yazılmasını
emretmiş ve onlara vahyi yazdırmıştır. Aynı zamanda hem namazlarda hem de oturma
meclislerinde etrafındakilere vahyi okuyarak hafızalarda yer etmesini sağlamıştır. Peygamber
efendimizin vefatından sonra gelişen olaylara neticesinde dağınık olan vahiy malzemesinin
bir araya getirilmesi önem arz etmişti. İslam’ı kabul eden kabileler arasındaki münakaşalar ve
özellikle Yemâme savaşı esnasında hafız sahabelerin şehit düşmesi vahyin sonraki nesillere
aktarılmasını tehlikeye düşürmüştü. Bu durumu fark eden Hz. Ömer vahiy malzemesinin
toplanması gerektiğini Hz. Ebubekir’e bildirmiş, Hz. Ebubekir de bu görevi Zeyd b. Sabit’e
vererek Kur’ân’ın bir araya getirilmesini sağlamıştı. Zeyd b. Sabit vahiy malzemesinin
toplanması esnasında çok titiz davranmış, getirilen vahyin Hz. Peygamber’den nakledildiğine
dair iki şahit istemiş, iki şahit ile getirilmeyen malzemeyi kabul etmemiştir. Bir araya getirilen
bu kitaba Mushaf ismi verilmiş ve son olarak Hz. Hafsa ya emanet edilmiştir. İslam’ın hızı bir
şekilde yayılması sonucu İslam beldeleri genişlemişti. Yeni beldelere gönderilen muallimler
Kur’ân’ı kendi öğrendikleri ve duydukları kırâat ile öğretmişlerdi. Ancak öğrettikleri bu
kırâatleri taassup derecesinde savunarak mücadeleye girmeye başlamışlardı. Azerbaycan ve
Ermenistan seferlerine katılan Irak ve Suriyeli askerler kendi kırâatlerinin doğru olduğunu
savunmuşlar ve münakaşaya girecek tavırlar sergilemişlerdi. Bu ve benzeri olaylar neticesinde
Kur’ân’ın çoğaltılması elzem hale gelmişti. Bu nedenle Hz. Osman Hafsa ’ya haber
göndererek elinde bulunan Mushaf’ı istemiş ve bu Mushaf bağlamında Kur’ân’ı Zeyd b. Sabit
başkanlığında kurulan heyet ile birlikte çoğaltmışlardır. Çoğaltma işi tamamlandıktan sonra
örnek alınan Mushaf Hafsa ‘ya geri gönderilmişti. Çoğaltılan Kur’ân nüshaları bir görüşe göre
Medine, Kûfe, Basra ve Şam illerine, diğer bir görüşe göre de bu illere ek olarak Mekke,
Yemen ve Bahreyn’e gönderilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kur’ân, Cem‘, Teksîr