Akademik Veri Yönetim Sistemi
10. ULUSLARARASI TARIM, HAYVANCILIK ve KIRSAL KALKINMA KONGRESİ, Sivas, Türkiye, 18 - 19 Temmuz 2022
Su kalitesi indeksleri (WQI), belirli su kaynaklarının restore edilmesi gerekip gerekmediğini ve kirliliğin derecesini ölçmek için kullanılan bir platformdur. Türkiye su kaynaklarında kullanılan gerek standart WQI’ler, gerek belirli bir bölge için tasarlanan ve kaynağa özgü olan WQI’ler incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin farklı göl, akarsu, yeraltı suyu, lagün ve barajlarında çalışılmış su kalitesi indekslerini tek bir çatı altında toplayarak literatür derlemesi yapmaktır. Bunun için 1995-2020 yılları arasında yapılmış ve günümüze kadar yayınlanmış 35 adet su kalitesi indeks çalışması incelenmiş ve literatür derlemesi yapılmıştır. Bununla ilgili olarak, yazarların WQI’leri geliştirirken izledikleri en temel prosedürler özetlenmeye çalışılmıştır.
Literatürler karşılaştırıldığında her araştırmacı farklı su kalite parametreleri kullanarak WQI sonucu elde etmiştir. Bunun temel sebebi ise su kalitesi indeksi oluşturulurken bulunduğu havzası için öncelikli parametrelerin seçilmesidir. İndeksin geliştirilmesi sürecinde bu önemli bir basamaktır. Diğer önemli bir sebebi ise kullanım amacına yönelik parametrelerin ve mevzuat kılavuz değerinin seçilmesidir.
Türkiye’nin hemen hemen tüm bölgelerinde su kalitesi indeksi ile ilgili az da olsa çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar karşılaştırıldığında su kalite sınıfları açısından en iyi durumda olan bölge, Orta Karadeniz bölgesidir. Bunun temel sebeplerinden biri ise Karadeniz Bölgesi’nin sürekli yağış alması ve su döngüsünün diğer bölgelere göre daha fazla olması olabilir.
Su kalitesi indeksleri hesaplanan ülkemiz suları, mükemmel ile kullanıma uygun olmayan su kalite sınıfı aralığında bulunmuştur. Sonuç olarak, çok kirli ve kullanıma uygun olmayan suların filtrelenmesi tavsiyede edilebilir.
Dünya çapında kullanılabilecek birleşik bir model geliştirilmesi oldukça zor olmasına rağmen, uzamanlar tarafından tavsiye edilmektedir. Bu sebeple bu çalışma ile derlenen indeksler birleştirilerek ülke çapında kullanılabilecek bir model geliştirilmesi tavsiye edilebilir. Bu derleme çalışması, Türkiye su kaynakları için genel bir su kalitesi indeksi geliştirme ana amacının bir parçasını oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Su Kalitesi, Su Kaynakları, Su Kalitesi İndeksi.
Water quality indices (WQI) are a platform used to measure the extent of pollution and whether certain water resources need to be restored. Both the standard WQIs used in Turkey's water resources and the resource-specific WQIs designed for a specific region were examined. The aim of this study is to collect the water quality indices studied in different lakes, streams, groundwater, lagoons and dams of Turkey under a single roof and to review the literature. For this, 35 water quality index studies that were made between 1995-2020 and published until today were examined and a literature review was made. In this regard, the most basic procedures followed by the authors while developing WQIs have been tried to be summarized.
When the literature was compared, each researcher obtained a WQI result using different water quality parameters. The main reason for this is the selection of priority parameters for the basin where it is located while creating the water quality index. This is an important step in the development of the index. Another important reason is the selection of the parameters for the intended use and the legislative guide value.
There have been few studies on the water quality index in almost all regions of Turkey. When these studies are compared, the region in the best condition in terms of water quality classes is the Central Black Sea region. One of the main reasons for this may be that the Black Sea Region receives continuous rainfall and the water cycle is higher than other regions.
The waters of our country, whose water quality indices were calculated, were found to be in the range of water quality class from excellent to unsuitable for use. As a result, it may be advisable to filter very polluted and unsuitable waters.
Although it is very difficult to develop a unified model that can be used worldwide, it is recommended by experts. For this reason, it can be recommended to develop a model that can be used nationwide by combining the indexes compiled with this study. This review is part of the main aim of developing a general water quality index for Turkish water resources.
Keywords: Water Quality, Water Resources, Water Quality Index.