"Tanzimat Sonrası Osmanlı’da Otelcilik Teşebbüsleri ve Osmanlı Oteller Kumpanyası"


Creative Commons License

Topuz E.

International West Asıa Congress of Tourısm Research, 2017, Van, Türkiye, 28 - 30 Eylül 2017, ss.119-128

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Van
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.119-128
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

XVIII. yüzyılda sanayi inkılâbının sürdürülebilirliğini temin etme adına çeşitli iktisadi enstrümanların ihdası ve güncellenmesi gündeme gelmiş ve bu aktüalite konaklamaya ilişkin alışkanlıkları da yeniden tanımlamıştır. Bu tanımlamanın en önemli çıktılarından biri “otel” türü yeni bir konak kültürünün ve mimarisinin ortaya çıkışı olmuştur. Konaklama kültürüne ilişkin geleneği, mirasçısı ve komşusu olduğu dünyanın verileri üzerine inşa eden Osmanlı Devleti, bu kültürün aktüalizme edilmiş halinden ibaret olan “otelciliği” de aynı hassasiyetler üzerinden okumuştur. Bu bağlamda 1868 tarihinde İstanbul’da oteller inşa edilmesi maksadıyla “Osmanlı Oteller Kumpanyası” adıyla bir şirket kurulmuştur. Böyle bir hassasiyetin öncelemesine sebep olan gelişmeler, Tanzimat dönemi fikir ve pratiklerinin siyasi içtimai ve iktisadi hayatta meydana getirdiği karşılıklardan kaynaklanmıştır. Bu karşılıkları daha sistematik bir şekilde karşılama kaygılarından neşet eden bu kumpanya, seyahat ve konaklama sisteminde önemli değişikliklere sebep olacak bir ortam meydana getirmiştir. İstanbul’da ilk modern otel örneklerine 1840’larda rastlanılmış olsa da bu tür örneklere sistemli bir hüviyet kazandıran gelişmeler, Osmanlı Oteller Kumpanyası gibi devlet destekli şirketler vasıtasıyla gerçekleşmiştir. Bu çalışmada XIX. yüzyıl Osmanlısında yaşanan çağdaşlaşma teşebbüslerinin konaklama kültüründe ne tür değişimlere ortam hazırladığı araştırılmaktadır. Osmanlı Oteller Kumpanyası örneği üzerinden anlamlandırılacak olan bu çalışmada arşiv kaynakları başta olmak üzere bu konuda kaleme alınmış yayınlar kullanılacaktır.