Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, vol.24, no.1, pp.8-13, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
Van Gölü, Türkiye'nin en büyük gölü ve aynı zamanda dünyanın
sayılı sodalı göllerinden biridir. Van balığı (Alburnus tarichi),
Van Gölü'nün fiziko-kimyasal (tuzluluk oranı ‰22, pH 9.8)
koşullarına uyum sağlayan tek omurgalı türüdür. Anadromik bir
balık olup ve nisan-temmuz ayları arasında gölden tatlı sulara
göç eder. Üremesini tamamlayan balıklar göl ortamına geri
dönerler. Göç sırasında farklı su ortamlarına maruz kalan
balıklarda adaptasyonu sağlamak için solungaç, böbrek,
sindirim kanalı gibi dokularda bazı değişimler meydana gelir. Bu
çalışmada Van Gölü ve Karasu Çayı'ndan örneklenen balıkların
solungaç, böbrek ve sindirim sisteminde adaptasyonda önemli
rol oynayan Akuaporin 3 transmembran proteini
immünohistokimyasal olarak incelendi. Çalışma sonucunda
solungaçlarda bulunan Akuaporin 3 transmembran proteininin
Karasu Çayı'ndan örneklenen balıklarda işaretlenmediği
görüldü. Böbrek dokusundaki Akuaporin 3 transmembran
proteininin örnek alınan bölgeye ve dokudaki yerleşimine göre
farklılık gösterdiği belirlendi. Bağırsağın ön ve arka kısımlarında
bulunan Akuaporin 3 transmembran proteininin örneklenen
lokaliteler arasında farklılık gösterdiği ve işaretlenmenin epitel
hücrelerinde olduğu gözlendi. Su ve gliserol taşınmasında rol
oynayan Akuaporin 3 transmembran proteinin Van balığı
ozmoregülatör dokularında değişim göstererek adaptasyonda
etkili olduğu söylenebilir.