Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri (Yl) (Tezli), Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATİH ERAY
Danışman: Ercan Öpengin
Özet:
Bu araştırmanın amacı özel öğrenme güçlüğü tanısı almış çocuğa sahip olmanın aileler üzerindeki etkisine ilişkin ebeveyn görüşlerinin derinlemesine incelenmesidir. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenolojik (olgubilim) desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2022- 2023 eğitim öğretim yılında, Van ili Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı okullarda okumakta olan, özel öğrenme güçlüğü tanısı almış 12 çocuğun ebeveyni oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama araçları, araştırmacı ve danışmanı tarafından 3 farklı uzman görüşü alınarak oluşturulan 24 soruluk yarı yapılandırılmış görüşme soruları ve demografik bilgi formudur. Bu araştırmada, verilerin toplanması yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler sırasıyla kod, alt kategori ve kategorilere dönüştürülmüştür. Araştırmanın kategorileri; tanı öncesi süreç, tanılama süreci, aile ilişkileri, sosyal ilişkiler ve eğitim yaşantılarıdır. Araştırmaya katılan özel öğrenme güçlüğü tanılı çocuğa sahip ebeveynler, sosyal yaşantılarında, çocukları bu tanıyı aldıktan sonra herhangi bir değişiklik olmadığını bildirmişlerdir. Ancak çocuklarındaki özel öğrenme güçlüğü tanısıyla ilgili yakın çevreleri dışında kalan kişilerle konuşmaktan kaçındıkları belirtmişlerdir. Ebeveynler arası ilişkilerin özel öğrenme güçlüğü tanısından etkilenmediğini ancak özel öğrenme güçlüğüne sahip çocukla kardeşler arası ilişkilerin kötü etkilendiğini söylemişlerdir. Ayrıca özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuğun akademik etkinliklerden uzak durmaya çalıştığı ve bunun çocuk ve ebeveynleri arasında probleme dönüştüğü ifade edilmiştir. Ailelerin büyük çoğunluğu çocuklarının normal gelişim gösterdiğini ifade etmiştir ancak çocuklarının dil gelişiminde gecikmeler olduğunu ifade eden ebeveynler de olmuştur. Ailelerin özel öğrenme güçlüğü tanısıyla ilgili yeterince bilgi sahibi olmadıkları görülmüştür. Bu bağlamda özel öğrenme güçlüğü ile ilgili velilere yönelik olarak okullarda yapılacak bilgilendirme çalışmaları, bu güçlüğün daha erken fark edilmesini ve ebeveynlerin çocuklarının performanslarına ilişkin beklentilerini daha iyi ayarlamalarını sağlayabilir. Anahtar sözcükler: aile, aile yaşam dinamikleri, ebeveyn, özel öğrenme güçlüğü.