Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Emre Akkeçi
Danışman: Vahap Yönten
Özet:
Çimento suyla temas ettiğinde
içeriğindeki Cr(VI) suda çözünmekte ve
deriye teması sonucunda kontakt dermatite neden olabilmektedir. Çimentodaki
Cr(VI) varlığı nedeniyle oluşabilecek sağlık sorunlarını kontrol altına
alabilmek ve azaltmak için yasal tedbirler alınmaktadır. Avrupa Parlementosunca
hazırlanan 2003/53/EC direktifinde, hidratasyon sonrası çimentoda Cr(VI)
içeriği üst limiti 2 ppm olarak belirlenmiş ve bu değerin üzerinde Cr(VI)
içeren çimentonun AB satışı 17 Ocak 2005 tarihinden itibaren yasaklanmıştır.
Ülkemizde ise elleçleme esas torbalı çimentolarda Cr(VI) miktarı üst limitinin
2 ppm olması Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması
Hakkında yönetmeliğin Ek 17’sinin madde 47’sinde yer alan hüküm gereği 01 Ocak
2022 yılı itibariyle sınırlandırılmıştır.
Bu tez
kapsamında, çimentodaki Cr(VI) miktarını 2 ppm değeri altına indirgemek için üç
farklı indirgen kullanılmıştır. Kullanılan indirgenlerin çimentodaki Cr(VI)’yı
indirgeme etkinlikleri belirlenmiştir. İndirgeme sonrasında çimentonun fiziksel
ve kimyasal özelliklerine yönelik değişiklikler incelenmiştir. Çalışmada
kimyasal indirgen olarak demir sülfat monohidrat, demir sülfat tetrahidrat,
demir sülfat heptahidrat, çimento olarak da 40.26 ppm krom içeriği olan CEM I
42,5 R portland tip çimento kullanılmıştır.
Yapılan
çalışmada sonuç olarak kullanılan indirgenlerin hepsinin çimentoda Cr(VI)’yı
indirgeme etkinliğinin olduğu görülmüştür. Kütlece kullanım yüzdesinin daha az
olması ve çimento özellikleri üzerindeki değişikliklerin makul seviyelerde
görülmesi nedeniyle demir sülfat heptahidrat’ın daha etkili indirgen olduğu
belirlenmiştir.