Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ahmet CENGİZ
Danışman: Adnan Yıldız
Özet:
ÖZET : Bu çalışmada, Türkiye’de 2016–2020 yılları arasında fen
bilimleri enstitüsü kimya ana bilim dalında adsorpsiyon ile ilgili yapılan tezlerin içerik
analizi yapıldı. Tezlerin yıllara göre dağılımı, çalışma grubu, çalışılan alan,
kullanılan araştırma modelleri, veri toplama araçları, verilerin analizinde
kullanılan istatistiksel tekniklerin sınıflandırılması, incelenen tezlere konu
olan üniteler; adsorpsiyon izoterm türleri, adsorpsiyon kinetik türleri,
adsorpsiyon reaksiyon türleri, adsorpsiyon türleri, kullanılan adsorbanlara
göre ve reaksiyonların kendiliğinden olup olmadığına göre elde edilen veriler Excel
programı kullanılarak analiz edilerek, verilere göre irdelendi. Tezler on üç
farklı konu başlığı altında gruplandırılarak, son beş yılda fen bilimleri enstitüsü
kimya anabilim dalında adsorpsiyon ile ilgili yapılan Yükseköğretim Kurulu
Ulusal Tez Merkezi resmî sitesinden erişime açık olan yüksek lisans ve doktora
tez sayıları belirlendi. Bunun sonucunda hem yüksek lisans hem de doktora tez
sayılarının yıllara göre arttığı, en çok çalışılan alan laboratuvar destekli öğretim
ve konu olduğu, en çok çalışma yapan grup Yüksek lisans öğrencileri olduğu, araştırma
modeli ve veri toplama araçlarına bakıldığında, araştırmacılar Deneysel yöntemi
kullanmayı, Gözlem, Ölçek ve Özel gereçler ile veri toplamayı tercih etmişler;
çalışmalarını genellikle Tek değişkenli ve Parametrik istatistiksel analizler
ile sürdürmüş oldukları görülmüştür. Çalışılan ünitelere bakıldığında en
fazla çalışılan üniteler birkaç konu karma bir şekilde çalışılmış olup, yüksek
lisans tezlerinde “Fizikokimya”, “Çözeltilerde denge”,” Kimyasal değişimler” ve
“Karışımlar”, doktora tezlerinde ise “Kimyasal değişimler”,” Karışımlar”,
Kimyasal ürünler arası etkileşim”, “Çözeltilerde denge” ve “Fizikokimya” ile
ilgili çalışıldığı görülmüştür. Araştırmalarda çalışılan adsorpsiyon türüne
göre en fazla Kimyasal adsorpsiyon ,adsorpsiyon reaksiyon türüne göre
en fazla çalışılan reaksiyon türü Endotermik reaksiyonlar, çalışılan
adsorpsiyon izoterm türüne göre en fazla çalışılan izoterm türü Langimur
izotermi, çalışılan adsorpsiyon kinetik türüne göre en fazla çalışılan kinetik
türü Yalancı İkinci derece kinetiği, araştırmalarda yapılan çalışmaların
kendiliğinden olup olmadığına göre en fazla çalışma Kendiliğinden olan
çalışmalar ve araştırmalarda kullanılan adsorbanlara göre en fazla çalışılan
adsorbanlar Sentetik adsorbanlar şeklinde olduğu görülmüştür. Elde edilen
sonuçlardan yola çıkarak öneriler sunulmuştur.