Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kamuran UYGAR
Danışman: Ahmet Eyim
Özet:
Bu çalışmanın amacı, Francis Bacon’ın “Novum Organum” adlı eserinde ortaya koyduğu üç temel iddiayı irdelemek ve Bacon’ın bu iddialarında haklı olmadığına ilişkin tarihsel bir değerlendirme öne sürmektir. Bacon, Aristoteles yöntemini eleştirirken; savunduğu yöntemin “tek” olduğunu ileri sürmüş ve kendi yönteminin geleneksel yöntemin yerini alacağını iddia etmiştir. Bu çalışmada Aristoteles’in yöntemine yapılan eleştirilere Bacon’dan önceki dönemde yaşayan bazı düşünürlerin yaptıkları çalışmalardan örnekler vererek bu iddianın geçersiz olduğu gösterilmektedir. İkinci olarak Bacon, kendisinden önceki dönemde ortaya konulan bilimsel çalışmalarda gerçek anlamda deney ve gözlemin olmadığını öne sürmektedir. “Yeni bilim anlayışı”ndan önce, “uygulayıcı, deneysel ve gözlemsel bir metoda dayalı” bilimsel bir çalışmanın olmadığını savunan Bacon’ın bu iddiasına karşı çıkmak amacıyla bu çalışmada bilim ve astronomi tarihinden deney ve gözleme ilişkin örneklere yer verilmiştir. Seçilen örnekler dikkatle incelendiğinde bu deney ve gözlem örneklerinin modern bilim açısından da değerli oldukları görülecektir. Son olarak Bacon, “Novum Organum”da önerdiği yöntemin bilimsel çalışmalarda herkes tarafından kabul edilecek ve kullanılacak bir yöntem olduğunu ileri sürmektedir. Bacon’ın bu iddiasına da modern bilimin simgelerinden biri olan idealleştirme yönteminin kullanılmasını örnek göstererek karşı çıkılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Francis Bacon, Aristoteles, El-Battani, Galileo, Bilimsel Yöntem,
Tümdengelim, Tümevarım, İdealleştirme, Deney ve Gözlem.