Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatih TULMAÇ
Danışman: Ahmet Fatih Demirel
Özet:
Bu çalışma, Van İli Erciş ilçesinde halk elinde yetiştirilen Akkaraman
ve Morkaraman koyunlarına ait sütlerin kimyasal ve fiziksel özelliklerinin
araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın materyalini iki farklı özel
koyunculuk işletmesinde yetiştirilen 2-6 yaşlar arasında 50 baş Akkaraman ve 50
baş Morkaraman koyunu oluşturmuştur. Koyunlardan laktasyonun 1., 2., 3., ve 4.
aylarında süt numuneleri alınmıştır. Alınan süt numunelerinin süt analiz cihazı
ile yağsız kuru madde oranı, yağ oranı, protein oranı, laktoz oranı, özgül
ağırlık, donma noktası, elektrik iletkenliği ve pH değerleri belirlenmiştir. Akkaraman
ve Morkaraman koyunlarının süt bileşenlerinin karşılaştırılmasında bağımsız
örneklem t testti kullanılmıştır. Süt bileşenlerinin birbiri arasındaki ilişki pearson
korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Çalışmada, Akkaraman ve Morkaraman
koyunlarının yağsız kuru madde oranı, süt yağ oranı, süt protein oranı, laktoz
oranı, özgül ağırlık, donma noktası, elektrik iletkenliği ve pH değerleri genel
olarak sırasıyla; %11.70 ve %11.78, %8.32 ve %8.52, %4.29 ve %4.32, %6.43 ve %6.47,
1.036 ve 1.036 g/cm3, -0.862 ve -0.872 °C, 4.92 ve 4.86 mS/cm, 6.49
ve 6.47 olarak tespit edilmiştir. Yağsız kuru madde oranı, süt yağ oranı, süt
protein oranı, laktoz oranı, özgül ağırlık, donma noktası, elektrik iletkenliği
ve pH değerleri bakımından Akkaraman ve Morkaraman koyunları arasında
istatistiki olarak anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Sonuç olarak,
Van ili Erciş ilçesinde halk elinde yetiştirilen Akkaraman ve Morkaraman koyun
sütlerinin süt yağı, yağsız kuru madde, süt proteini ve laktoz oranları ile
özgül ağırlıkları, donma noktaları, elektrik iletkenlikleri ve pH değerlerinin
benzer olduğu ancak Akkaraman ve Morkaraman koyun sütlerine ait yağ oranlarının
literatür bulgulardan daha yüksek olduğu, dolaysıyla Akkaraman ve Morkaraman
koyun sütlerinin içerdikleri yüksek yağ oranları bakımından nitelikli süt
oldukları sonucuna varılmıştır.