Van İli Erciş İlçesinde Halk Elinde Yetiştirilen Akkaraman ve Morkaraman Koyunlarına ait Sütlerin Bazı Kimyasal ve Fiziksel Özelliklerinin Araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatih TULMAÇ

Danışman: Ahmet Fatih Demirel

Özet:

Bu çalışma, Van İli Erciş ilçesinde halk elinde yetiştirilen Akkaraman ve Morkaraman koyunlarına ait sütlerin kimyasal ve fiziksel özelliklerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın materyalini iki farklı özel koyunculuk işletmesinde yetiştirilen 2-6 yaşlar arasında 50 baş Akkaraman ve 50 baş Morkaraman koyunu oluşturmuştur. Koyunlardan laktasyonun 1., 2., 3., ve 4. aylarında süt numuneleri alınmıştır. Alınan süt numunelerinin süt analiz cihazı ile yağsız kuru madde oranı, yağ oranı, protein oranı, laktoz oranı, özgül ağırlık, donma noktası, elektrik iletkenliği ve pH değerleri belirlenmiştir. Akkaraman ve Morkaraman koyunlarının süt bileşenlerinin karşılaştırılmasında bağımsız örneklem t testti kullanılmıştır. Süt bileşenlerinin birbiri arasındaki ilişki pearson korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Çalışmada, Akkaraman ve Morkaraman koyunlarının yağsız kuru madde oranı, süt yağ oranı, süt protein oranı, laktoz oranı, özgül ağırlık, donma noktası, elektrik iletkenliği ve pH değerleri genel olarak sırasıyla; %11.70 ve %11.78, %8.32 ve %8.52, %4.29 ve %4.32, %6.43 ve %6.47, 1.036 ve 1.036 g/cm3, -0.862 ve -0.872 °C, 4.92 ve 4.86 mS/cm, 6.49 ve 6.47 olarak tespit edilmiştir. Yağsız kuru madde oranı, süt yağ oranı, süt protein oranı, laktoz oranı, özgül ağırlık, donma noktası, elektrik iletkenliği ve pH değerleri bakımından Akkaraman ve Morkaraman koyunları arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, Van ili Erciş ilçesinde halk elinde yetiştirilen Akkaraman ve Morkaraman koyun sütlerinin süt yağı, yağsız kuru madde, süt proteini ve laktoz oranları ile özgül ağırlıkları, donma noktaları, elektrik iletkenlikleri ve pH değerlerinin benzer olduğu ancak Akkaraman ve Morkaraman koyun sütlerine ait yağ oranlarının literatür bulgulardan daha yüksek olduğu, dolaysıyla Akkaraman ve Morkaraman koyun sütlerinin içerdikleri yüksek yağ oranları bakımından nitelikli süt oldukları sonucuna varılmıştır.