Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Antropoloji Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet Denli
Danışman: Zehra Özbulut
Özet:
2013-2015 yılları arasında Van Kalesi Höyüğü’ünden elde edilen ve Ortaçağın son
evresi - Yakın Çağ’ın ilk evresi arasına tarihlendirilen 235 birey metopik sutur açısından incelenmiştir. Çalışmada frontal kemiği mevcut 81 anne karnı/yenidoğan,
bebek ve çocuk, 83 erişkin birey olmak üzere toplam 164 birey metopik sutur
görülme sıklığı açısından değerlendirilmiştir. Anne karnı/yenidoğan, bebek ve çocuk bireylerin 26 (%32,10)’sında metopik sutur gözlenmiştir. 83 erişkin bireyin 7 (%8,43)’sinde ve 49 erkek bireyin 5 (%6,02)’inde ve 27 kadın bireyin 2
(%2,41)’sinde metopizm tespit edilmiştir. İstatiksel veriler Pearson anlamlılık testine
göre yapılmıştır. Çalışmada kafatasında gözlenen wormian kemikleri, porotic
hyperostosis ve cribra orbitalia da değerlendirilerek metopik sutur ile ilişkileri ortaya konulmuştur. Metopik sutur ile wormian kemikleri, porotic hyperostosis ve cribra orbitalia arasında anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Çalışmada erişkin bireylerde frontal sinüs tipleri de ele alınmıştır. Metopizm ile frontal sinüs gelişimi arasında
anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Van Kalesi Höyüğü toplumunda genç erişkin 1 kadına ait bireyin kafatasında gözlenen morfolojik farklılıklar bireyde Down sendromu olduğu belirtilerini göstermektedir. Metopizm gözlenen bireylerden alınan
kafatası ölçümleri bireylerin brakisefal bir kafatası yapısına sahip olduğunu
göstermektedir. Ancak toplumun metopizim gözlenmeyen diğer bireylerinden alınan kafatası ölçümleride toplumun brakisefal olduğunu göstermiştir. Metopizim ile brakisefalik endis arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Metopik sutur
varyantları incelenmiştir. Toplumda yoğun olarak zik zak tipli metopik sutur
varyantına rastlanmıştır. Sonuç olarak Van Kalesi Höyüğü toplumu metopizm sıklığı açısından yakın çevresindeki Eski Anadolu toplumlarıyla benzerlik göstermiştir.
Anahtar Kelimeler: Metopik sutur, Metopizm, Down sendromu, Frontal sinüs Wormian kemikleri