Uçucu yağ (UY) ve Arbusküler mikorhizal fungus'un (AMF) domates kök ve kök boğazı çürüklüğü Fusarium oxysporum f. sp. radicis lycopersici (FORL) hastalığına etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma (Yl) (Tezli), Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEDA BİLİCİ

Danışman: Semra Demir

Özet:

Bu çalışmada, bazı Arbusküler Mikorhizal Fungus (AMF) türleri (Glomus intraradices (Gİ), G. mosseae (GM)) ile bazı uçucu yağların ( kekik, nane, adaçayı ), domatesteki önemli hastalıklar arasında yer alan Fusarium oxysporum f. sp. radicis- lycopersici (FORL)‘ nin yol açtığı kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalığı üzerine etkileri incelenmiştir.

Çalışmanın birinci aşamasında, vitro koşularda üç farklı uçucu yağ çeşidi ile bu uçucu yağların beş farklı dozu (25, 50, 75, 100, 150 µl/L ) FORL’ ye karşı denenmiştir. Çalışma sonucunda en iyi engellemenin kekik uçucu yağının (KUY) 150 µl/L dozunda olduğu saptanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında in vivo koşullarında yetiştirilen domates bitkilerine, AMF türleri ile 150 µl/L dozundaki KUY uygulanmıştır ve en iyi uyumun Gİ ile olduğu saptanmıştır. Çalışmanın üçüncü aşamasında, Gİ 150 µl/L dozundaki kekik uçucu yağının, domates bitkisinde FORL’ye etkileri araştırılmıştır. Çalışma sonucunda en yüksek AMF kolonizasyonu Gİ muamele grubunda, en düşük değer ise Gİ + FORL muamele grubunda tespit edilmiştir. Mikorhizal bağımlılık oranı en yüksek Gİ muamele grubunda, en düşük değer ise AMF X KUY X FORL muamele grubunda tespit edilmiştir. AMF spor sayıları açısından, en yüksek spor sayısı Gİ + KUY muamele grubunda olurken, en düşük değer Gİ + KUY + FORL grubunda elde edilmiştir. Domates bitkilerinde en yüksek ve en düşük hastalık şiddeti sırasıyla kontrol ve FORL + KUY + Gİ uygulamalarında görülürken FORL + Gİ ve FORL + KUY uygulamalarının hastalık şiddetini baskılamada oldukça etkili olduğu belirlenmiştir.