Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Aytaç AKINAY
Danışman: Ercan Çalış
Özet:
Tarihsel süreç içerisinde önemli bir konuma sahip olan İstanbul, çağlar boyunca önemli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Zamanla medeniyetlerin kültürel etkileşimi sonucunda kent zengin bir kültür birikimine sahip olmuştur. Kültür birikimini mimariden el sanatlarına kadar sanatın geniş bir yelpazesinde görmek mümkündür. İlk başlarda insanoğlunun temel ihtiyaçlarından doğan el sanatları, zaman içinde toplumların düşünce ve estetik duyguları yansıtmada iyi bir araç olmuştur. El sanatları ürünlerinden ahşap sanatı da bunlar arasında önemli bir yer tutar. Ahşap, doğal özelliklerinden dolayı, estetik ve sıcak dokusuyla geçmiş dönemlerden günümüze kadar sürekli tercih edilen bir malzeme olmuştur. Hayatın birçok alanında kullanılan ahşap, el sanatlarında da vazgeçilmez bir özelliğe sahiptir. Çağlar boyunca el sanatlarında kullanılan ahşap, Türk El Sanatlarında da sıklıkla tercih edilen bir malzeme olmuştur. Türklerin ahşap sanatıyla tanışmaları serüveni oldukça geçmişe gitmektedir. Orta Asya'daki kurganlardan çıkan ahşap eserler, Türklerde ahşap sanatının ne denli erken başladığını göstermektedir. Türklerin Anadolu'ya gelmeleriyle beraber ahşap işçiliği geleneği devam etmiş ve günümüze dek de süregelmiştir. Türklerde ahşap sanatı İslamiyet'ten önceki dönemlerden Osmanlının son dönemlerine kadar bir değişim ve gelişim süreci geçirdiği, eserlere uygulanan süsleme tekniği ve kompozisyonlardan anlaşılmıştır. İstanbul'un kültür birikimini sergilemede zengin koleksiyonlara sahip Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde bulunan bir grup ahşap eser incelenmiştir. İstanbul, içinde barındırdığı birçok mimari yapı ve müzelerle Türk ve İslam Sanatına ait zengin örnekleri barından önemli bir kenttir. Bu kentte bulunan Türk ve İslam Eserleri Müzesi, ahşap eserlerle beraber Türk sanatına dair pek çok ürüne ev sahipliği yapmaktadır. Araştırmaya konu olan 24 adet ahşap eser kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Eserler katalog bölümünde envanter bilgileri oluşturularak incelenmiştir. Ayrıca konunun daha iyi anlaşılması için değerlendirme ve karşılaştırma bölümlerinde de eserler hakkında bilgi verilmiştir. Elde edilen bilgi ve verilerden yararlanarak son aşamada sonuç bölümünde kısa çıkarımlarda bulunulmuştur. Sonuç bölümünün devamında ise eserlerin mevcut durumlarından yola çıkarak önerilerde bulunulmaktadır.