Pineal bez ve ondan salgılanan melatonin hormonu biyolojik saatin belirlenmesi ve mevsimsel değişikliklere adaptasyon, glikoz dengesi, beslenme ve lokomotor aktiviteleri üzerine fonksiyoneldir. Van balığı Alburnus tarichi (Güldenstädt, 1814) Van Gölünde yaşayan endemik bir sazan türüdür. Balık üreme göçü esnasında yumurtalarını bırakmak üzere tatlı suya toplu bir şekilde göç gerçekleştirmektedir. Bu çalışmada Van balığı pineal bezi anatomik, histolojik ve immunohistokimyasal olarak incelendi. Üreme göçü sırasında hem göl hem de akarsulardan örneklenen balık plazmalarında pineal bezden salgılanan melatonin seviyesi belirlendi.

Pineal bez diğer teleost balıklarda olduğu gibi balığın baş kısmında fazla pigment hücre içermeyen pineal pencere altında yer alır. Bez Van balığında dorsal kese üzerinde pineal vezikül ve pineal sap kısımlarından meydana gelir. Pineal bez iyi damarlanma gösteren bir bezdir. Pineal organ içerisinde pinealosit ve farklı tipte hücrelerin varlığı farklı histolojik ve immünohistokimyasal işaretlemeler ile belirlendi. Pinealosit hücrelerin pineal vezikülün lümen kısmında lokalize olduğu gözlendi. Plazma melatonin seviyesinin gölden akarsuya geçen balıklarda artış gösterdiği belirlendi (P<0.05). Sonuç olarak bu çalışma ile ilk defa Van balığı pineal bezinin anatomik ve histolojik yapısı ve üreme döneminde melatonin seviyeleri belirlendi.