Iğdır'daki Rus Dönemi Mimari Yapıları


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İhsan ASLAN

Danışman: Osman Aytekin

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Türkiye'nin doğusundaki sınır şehirlerinden biri olan Iğdır ve çevresinin insanlık tarihinin çok eski devirlerinden beri yerleşim yeri olarak kullanıldığı ve tarih boyunca birçok devletlerin egemenliğine girerek, bu devletlerin medeniyet ve kültürlerine ev sahipliği yaptığı bilinmektedir. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda Ruslar 1918 yılına kadar bu bölgede askeri ve sivil yerleşim adı altında yeni bir imar çalışması yaptığı bilinmektedir. XIX. yüzyılın ortalarında Kuzey Avrupa'da görülen mimari anlayışın Ruslar tarafından özgünleştirilerek bölgeye yansıtılmıştır. Bu mimari alandaki yeni düzen, şehircilik anlayışının örneklerini başta Kars, Ardahan, Artvin gibi çevre illerde de görmek mümkündür. Bölgenin Rus etkisinde kaldığı süre içerisinde Baltık mimari tarzında düzgün kesme bazalt taşından askeri, ticari ve sivil mimari yapılar yapılmıştır. Konut inşasında ilk göze çarpan yapıların cadde ve sokak boyunca sıralı olarak inşa edilmiş olmalarıdır. Arazi şekillerine paralel olarak planlar da dikdörtgen formlarda tasarlanmıştır. Konutlardaki ortak özellik; bir sırası sokağa, diğer sırası ise hayata bakan bir ya da iki sırada, yan yana dizilen odalardan oluşmasıdır. Askeri yapılarda çevreye hakim konum gözetilmiştir. Buradaki tespitimiz, Iğdır'da XIX yüzyılın sonu ve XX. yüzyılın başlarında Rus döneminden, günümüze kadar gelebilen Baltık üslubundaki askeri, ticari ve sivil mimari yapıları tek tek inceleyerek Sanat Tarihindeki değerini ortaya koymak olacaktır.