Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Koray KARABULUT
Danışman: Osman Aytekin
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Dogu Karadeniz Bölgesi bölgesel açıdan ve iklimsel olarak sürekli diger bölgelerden ayrılmıstır. Bu bölge kendine has bir kimlik olusturmustur. Arastırmanın konusunu olusturan; Yusufeli ilçe merkezleri, iyi korunarak günümüze kadar ulasan, yasamıs oldugu dönemin izlerini, mimari yapısını, malzeme özelliklerini ve çevre sartlarını hala aynı güzellikle yansıtan yerler olarak önemini devam ettirmektedir. Aynı zamanda bu yerlesimler bölgenin kültürel ve ekonomik yapısını yansıtan halk mimarisinin yogun oldugu yerlesmelerdir. Yapısal kültürün devamlılıgı ve bölgeye ait yerlesme karakterinin incelenmesi amacıyla seçilen bu yerlesimler, tarihsel süreçte birbirinin devamı olarak süregelen yerlesmeler olması nedeni ile bütünlük arz etmektedir. Arastırmamızın konusunu olusturan merkezlerde, yapılan ve yapılacak olan barajlar serisinden Yusufeli Barajı ilçeyi tamamen sular altında bırakacagından, arastırmamız büyük bir önem arz etmektedir. Zira bu barajlar yapılıp bittikten ve su tutulmaya basladıktan sonra elimizde bu yerlesmelerle ilgili bugüne kadar yapılan çalısmalardan baska hiçbir belge ve kaynak kalmayacak, tüm yapılar mimari, süsleme ve yerlesme özellikleriyle birlikte sular altında kalacaktır. Tez kapsamında incelenen yerlesmelerden Ögdem'de 8 yapı, Kılıçkaya'da 16 yapı ve Yusufeli'nde ise 10 yapı detaylı olarak incelenip katalog bölümünde anlatılmıstır. Çalısmamızı yaptıgımız üç merkezden ikisi (Yusufeli-Kılıçkaya) birbirine yakın, digeri (Ögdem) ise daha uzak ve yüksektedir. Bu iki neden evlerin konumlanısından, plan tipine kadar birçok seyi etkilemistir. ncelenen yerlesim yerlerinden Kılıçkaya ve Yusufeli, plan anlayısı bakımından birbirine benzerken Ögdem de plan tipi biraz farklılasmıstır. Yusufeli ve Kılıçkaya'da en alt katlar depolama alanı, mutfak ve yasama mekânlarına ayrılmısken, Ögdem'de odunluk-depo için ayrılmıstır. Zemin katlarda görülen bu farklılık üst katlarda görülmemektedir. Her üç merkezde de plan anlayısı genel bir özellik olan bir hol ve hole açılan 2 ila 4 oda seklindedir. Ayrıca Kılıçkaya ve Yusufeli'nde bazı nitelikli yapılarda 3. kat bulunmaktadır. Bu kat; kösede bir ambar ve ambarın açıldıgı bir çardaktan olusmaktadır. Arastırma kapsamındaki evlerin geneli iki katlı olarak karsımıza çıkmıstır. Kullanılan yapı malzemesi ahsap ve tas, çatı tipi ise genellikle semerdam nadiren kırma çatı seklinde belirlenmistir. Tuvaletler orijinallerinde dısarıda iken, günümüzde hemen hepsi içeriye alınmıstır. Tablosunu olusturdugumuz, fotograflarla ve çizimlerle destekledigimiz yerlesim yerlerinden Ögdem'deki yapılar terkedilmis durumda ve her an yok olma tehlikesi altında, Kılıçkaya'dakilerse gerek duyuldugu sekilde yenilenmis, saglıklı bir sekilde günümüze gelmesi saglanmıs ve Yusufeli'ndeki yapılar da yapılacak barajla birlikte sular altında kalacakları için kendi hallerine bırakılmıslardır.