Yeni veriler ışığında Minua (Şamram) Kanalı ve kanala yönelik koruma önerileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji (Yl) (Tezli) , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT ŞEN

Danışman: Sabahattin Erdoğan

Özet:

MÖ 9-7 yüzyıllar arasında Van ve çevresinde kurulmuş olan Urartular, bölgedeki yaşam tarzını önemli ölçüde değiştirmiş, daha önce dağınık topluluklar halinde yaşayan halkları bir krallık çatısı altında birleştirmeyi başarmışlardır. Yaşam şeklinin önemli oranda değişmesi, zincirleme bir etki yaratarak, beraberinde daha büyük ölçekli tarım, bağ ve bahçe faaliyetlerini gerekli kılmıştır. Bahsi geçen faaliyetlerin daha büyük ölçekte uygulanabilmesi ve kurumsallaşabilmesi için suyun devamlılığı olmazsa olmaz bir husustur. Bu gereklilik için Urartular, dönemin en önemli hidrolik sistemlerini geliştirmiştir. Barajlar, göletler, sulama kanalları bu hidrolik sistemin en önemli uygulamaları olmuşlardır. Minua (Şamram) Kanalı, Urartuların Van ve çevresinde kurduğu yeni yaşamın en önemli sembollerinden biridir. Gerek uzunluğu gerekse de mimarisi ile dünyanın önemli sulama kanalları arasında olan Minua (Şamram) Kanalı, Urartuların hidrolik sisteminin gerek tarımda gerekse de bağ-bahçecilikte etkili olabilmesinin temel taşı niteliğindedir. Van'ın Gürpınar İlçesi'nden başlayan ve Edremit İlçesi'ne kadar devam eden kanal, kaynaktan çıkan suyu alıp, güzergahı boyunca birçok faaliyet için kullanılabilir hale getirmektedir. Minua (Şamram) Kanalı'nın, ne yazık ki oldukça az bir bölümü günümüzde orijinal halini koruyabilmiştir. Bu nedenle kanal ile ilgili en önemli hususların başında kanalın nasıl korunacağı gelmektedir. Bir yandan kanalın tarihi dokusu korunurken bir yandan da kanalı önemli bir turizm bileşeni haline getirecek projelerin hayata geçirilmesi büyük önem arz etmektedir.