Katılımcı peyzaj tasarımı yaklaşımında sanal gerçeklik ortamlarının kent meydanı oluşturulması sürecinde kullanımı

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kübra Elif ŞEN

Danışman: Onur Şatır

Özet:

Bilgisayar teknolojinin hızla geliştiği çağımızda peyzaj mimarlığı dahil olmak üzere birçok disiplinde farklı amaçlarla kullanımı oldukça yaygınlaşmıştır. Sanal gerçeklik ortamları da bu sistemlerden biridir. Sanal gerçeklik tarihi çok eskilere dayanmasına rağmen günlük yaşantımıza çok kısa bir zaman önce girmiştir. Mimari sunumlarda sıklıkla kullanılmaya başlanan bu sunum tekniği kullanıcıya gerçeklik hissini çok iyi yansıttığından dolayı tercih edilme oranı giderek artmaktadır.

Bu tez kapsamında Van İli İpekyolu Merkez İlçesinde Şerefiye Mahallesi’nde şu anda mevcut olan Van Hükümet Konağı, Beşyol Meydanı ve Dabbağoğlu Parkı’nı da kapsayan yaklaşık 28 dönümlük bir alanda kent meydanı tasarımı yapılması planlanmıştır. Tasarım aşamasına geçmeden önce bölgede alanı sık kullanacağı düşünülen kesime bir ‘Van Kent Meydanı Kullanım Anketi’ başlıklı anket uygulanmış bu anket sonuçları sayesinde kullanıcıların alanda bulunmasını istedikleri tasarım ögeleri belirlenmiştir. Anket sonuçlarından yola çıkarak tasarlanan 3 farklı kent meydanı tasarımı oluşturulmuştur. Bu projelerden CAD ve animasyon programları kullanılarak 3B görseller elde edilmiştir. İlk olarak her proje için farklı bakış noktalarından fotoğraf render görüntüleri, daha sonra aynı bakış noktalarından ve göz mesafesi yüksekliğinden panoramik render görüntüleri elde edilmiştir.

‘Kent Meydanı Beğeni Anketi’ başlıklı anket uzman kişilere uygulanmıştır. Anket uygulanırken fotoğraf render görüntüleri bilgisayar üzerinden, VR render görüntüleri ise VR gözlük üzerinden sunulmuştur. Anket sonuçlarından elde edilen veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Bu çalışmada fotoğraf render sunum sistemi ile VR render sunum sistemi karşılaştırılmış aynı zamanda tasarlanan 3 proje arasında da beğeni farkına bakılmıştır. Sonuç olarak istatistiksel olarak anlamlı bir fark çıkmamasına rağmen sayısal olarak VR sunum sisteminin algısal bir farklılık yarattığını söyleyebiliriz. Aynı zamanda 3 proje arasında da anket sorularının ortalamasına bakıldığında Proje 3 en çok beğenilen proje olmuştur. Bu bulgular bağlamında VR sunum sistemlerinin gerçeklik hissinden yararlanmanın kullanıcı ve tasarımcı açısından zamandan ve paradan tasarruf sağladığını söyleyebiliriz.