Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ali Büyükkaya
Danışman: Mehmet Şirin Çıkar
Özet:
Nahvin ilk
müessisi olarak kabul edilen Ebû’l-Esved ed-Düelî'den, nahiv ilminin ilk eseri
olan el-Kitâb ve müellifi Sîbeveyhi’ye kadar O’ndan da günümüze kadar
Arap dili alanında birçok dilci yetişmiş ve sayısız eser te'lif edilmiştir.
Bu çalışmada, öncelikle nahvi gerektiren sebepler
ve nahvin ilk müessisi olarak kabul edilen Ebû’l-Esved ed-Düelî'nin yürüttüğü
faaliyetlere değinilmiş, sonrasında nahiv ilmi alanında kaleme alınmış olan
bazı klasik eserler hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra nahiv çalışmalarına
bağlı olarak ortaya çıkan dil mektepleri tanıtılmaya çalışılmıştır.
Nahiv
çalışmaları sonucu ortaya çıkan dil mekteplerinde, gerek kendi döneminde
gerekse günümüzde büyük bir üne kavuşmuş birçok dilci arasında gösterilen
Ebü’l-Feth Osmân b. Cinî el-Mevsılî ‘nin (öl. 392/1002) merfûât bağlamında
ortaya koyduğu görüşleri tezin ana temasını teşkil etmektedir.
Bu bağlamda çalışmada İbn Cinni’nin yetiştiği ortam
inceledikte sonra hayatı, tahsili, hocaları, talebeleri ve bazı şahsi
özelliklerini de yer verilmiştir.
Arap gramer ilminin temel konularından olan merfuatları içerdiği konularla ele alarak İbn Cin'nin, bu konulara bakışı, bu bakış çerçevesinde onun nahiv anlayışını ve farklılığını ortaya koymaya çalıştık.
Anahtar Kelimeler: Arap dili, Arap Grameri, Nahiv, İbn Cinnî, Merfûât.