Türkiye'deki dinler tarihi çalışmalarında Mehmet Aydın'ın yeri ve önemi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri (Yl) (Tezli), Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FERYA ELÇİ EKMEKÇİ

Danışman: Ramazan Turgut

Özet:

Ülkesini ulusal ve uluslararası alanlarda temsil eden, yaptığı çalışmalarla adından söz ettiren ilim insanlarını tanımak, tanıtmak; başkalarına ilham olması açısından önemli ve gerekli bir çabadır. Her ülkede olduğu gibi Türkiye'de de böylesi önemli şahsiyetler olmuş ve bu şahsiyetlerinde yetiştirdiği kuşaklar var olmaya devam etmektedir. Dinler Tarihi sahasına bakıldığında ilk Türk dinler tarihçisi ünvanına sahip olan Hikmet Tanyu'nun, Dinler Tarihi alanının günümüzdeki halini almasında rolü çok büyüktür. Onun danışmanlığında birçok akademisyen yetişmiştir ve bunlardan biri de bu çalışma konusunu oluşturan Mehmet Aydın'dır. Tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; konular arasında bütünlük olması açısından, öncelikle Türkiye'deki Dinler Tarihi çalışmalarının tarihsel seyrine yer verilmiştir. İkinci bölümde ise Mehmet Aydın'ın kısaca hayatına değinilmiş ve yaptığı çalışmalar hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Yaptığı çalışmalardan kasıt, yazdığı ve çevirilerini yapıp okurlarına sunduğu kitaplar, kendi yazdığı yahut çevirisini yaptığı makaleleri, ulusal ve uluslararası bildirileri, yurt dışı yayınları, ansiklopedik madde yazarlığı gibi başlıklandırmalar bulunmaktadır. Üçüncü bölümde onun çalışmaları dışında ayrıca Dinler Tarihi çalışmalarına katkısı ve düşüncesinin ana hatlarına da yer verilmiştir. Asıl olarak hangi konuları çalıştığı, hangileri üzerinde daha çok durduğu ya da neden bunları çalışmayı gerekli gördüğü hususlarına değinilmiştir. Dinler Tarihinde birçok metot kullanılmaktadır fakat bu bölümde Aydın'ın çalışmalarında özellikle belirgin olan metotlar ele alınmıştır. Bunlar sırasıyla; filolojik, deskriptif, karşılaştırmalı ve fenomenolojik metotlardır. Bu konunun ele alınmasındaki asıl neden, geniş çapta çalışmaları olan Mehmet Aydın'ın, bir iki makale dışında Dinler Tarihi sahasına yeterince tanıtılmamış olmasıdır. Bu yüzden Mehmet Aydın'ın hayatı, eserleri, yetiştirdiği öğrencileri; Dinler Tarihine katkıları, düşüncesinin ana hatları ve çalışmalarında kullandığı metodlar, doğrudan onun eserleri esas alınarak hazırlanmıştır.