Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayhan ALKAN
Danışman: İsmail Akkaya
Özet:
Aktif tektonizma etki alanında
bulunan Çaldıran (Van) ilçesi ve çevresi depremsellik açısından son derece
aktif bir bölgedir. Deprem potansiyeli kadar bölgedeki yapı ve zemin
özellikleri de depremlerin şiddetini artıran etkenlerin başında gelmektedir.
Bu nedenle mühendislik yapısının oturacağı zeminin doğru ve güvenilir bir
şekilde tanımlanması gerekir. Jeofizik yöntemlerden elde edilen kayma dalga
hızı (Vs) zeminin deprem sırasındaki davranışını belirlemede kullanılan en
önemli parametrelerden birisidir.
Bu
tez çalışması kapsamında, Van ili Çaldıran ilçesi yerleşim alanı ve çevresinin
zemin özelliklerini araştırmak için, alandaki farklı ölçü noktalarında aktif ve
pasif kaynaklı yüzey dalgası yöntemleri uygulanmıştır. Tez çalışmasında, bu
yöntemlerden Çok Kanallı Yüzey Dalga Analizi (MASW) yöntemi ve tek istasyon
mikrotremor (H/V oranı, HVSR) yöntemleri kullanılmıştır. Rayleigh dalgalarının
dispersif özelliğinden yararlanılarak yer altı tabakalarının Vs hızlarının
derinliğe bağlı değişimleri yüzey dalgası analiz yöntemlerinden belirlenmiştir.
Zemin hakim titreşim periyodu/frekansı ve büyütme değerleri ise mikrotremor
yöntemlerinden belirlenmiştir.
Çalışma
alanının mühendislik özelliklerinin ortaya konması ve deprem-zemin-yapı
ilişkilerinin incelenmesi için bölgenin büyütme, periyot (t0), hız,
ilk 30 m’deki ortalama Vs hızını temsil eden Vs30, yeraltısuyu, zemin sınıfı ve
sismik zayıflık indisi (Kg) haritaları hazırlanmıştır. Elde edilen
veriler kullanılarak, farklı doğrultularda derinlik kesitleri oluşturulmuştur.
Çalışma alanında elde edilen tüm jeolojik ve jeofizik veri setleri, veri tabanı
özelliğine sahip CBS-GIS tabanlı olarak haritalanmış ve gelecekte yapılacak
diğer çalışmalar için güncellenebilir bir veri tabanı oluşturulmuştur.