Salah Fadl ve Yapısalcılık

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Arapça

Öğrenci: Nur Munlaveli

Danışman: Mehmet Şirin Çınar

Özet:

Bu çalışmanın konusu, "Salah Fadl ve Yapısalcılık" başlığı etrafında şekillenmiştir. Araştırmacı, Arap dünyasında yapısalcılık akımının öncülerinden biri olduğu için Salah Fadl’ın çalışmalarını temele almıştır. Bu çalışmalar sayesinde yapısalcılığın Arap ilim dünyasına girişi, ele alınışı ve etikisi irdelenmiştir.

Bu çalışma önsöz, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Önsözde yapısalcılığın tanımı ve içinde geçen en belirgin kavramların gözden geçirilmesi yer almaktadır. Girişte ise Salah Fadl'ın hayatı ve eserleri hakkında kişisel, mesleki ve bilimsel eserlerin listesi açıklamalı bir şekilde sunulmuştur.

Birinci bölümde, öncelikle genel olarak yapısalcılık ve özel olarak da edebi eleştiri alanında yapılmış yapısalcı yaklaşımlar hakkında yazılmış en önemli eser ve düşüncelere değinilmiştir. Ayrıca bu bölümde, çağdaş eleştiri yöntemleri, Batılı ve Arap eleştirmenler arasındaki yapısalcılık kavramı üzerine teorik bir çalışma yapılmış olup felsefi eleştiri ile yapısalcılık arasındaki kavramsal ilişkiye açıklayıcı bir yaklaşım sunulmuştur. Bir yandan da bu konunun batı dünyasında ortaya çıkışından bahsedilmektedir. Batı düşüncesinde ve çağdaş Arap eleştirisinde kökeni ve gelişimi ile yapısalcılık teorisi/yöntemi ve temellerinin ortaya çıkışında destekleyici paydalarından, ve bu teorinin daha sonra metodoloji derecesine yükselmesini sağlayan dinamiklerden bahsedilmiştir.

Araştırmacı, yapısalcılık kavramı hakkında sunulan tüm eleştirel yargıların, yapısalcılık hakkında bir teori, ve yöntem olarak söylenenlerin çoğunu içeren eleştirel bir çalışma yapmayı hedeflemiştir. Batıda özellikle Salah Fadl'ın etkilendiği ve etkilediği yapısalcı konuların çerçevelerini oluşturan bir dizi veri ve fikir sunulmuştur. Fadl’ın özellikle de Fransız yapısalcı ekolden görüşlerden etkilendiği tespit edilmiştir.

İkinci bölümde, Salah Fadl'ın yapısalcılık üzerine yaptığı çalışmalar ele alınmıştır. Fadl'ın kendi bakış açısından sunduğu kavram, tanım, temeller, özellikler ve nitelikler açısından bu bölümde, yapılascılığın kökenleri, en önemli okullarının gözden geçirilmesi ve yapısalcı yaklaşımın temel özellikleri irdelenmiştir. Batı yapısalcılığıyla olan bireysel deneyimini, Arap edebiyatı alanına ve bu yaklaşımın yöntem, temel ve özelliklerini teorik düzeyde uygulamasını edebi, psikolojik ve sosyal düzeyde bir çok çalışma ile uyguladığı gözlenmiştir. Bu çalışma, Salah Fadl'ın yapısal yaklaşımının edebi çalışmalar, şiir ve nesir yanında psikolojik ve sosyal çalışmalara da uygulamayı başardığını tespit etmiştir. Çalışma, Salah Fadl'ın Arap sahasına yapısalcılığı tanıtmada oynadığı önemli rol ve bireysel eleştirel deneyimin kolektif eleştirel deneyim üzerindeki etkisi ve Salah Fadl'ın başlangıcından bu yana yapısalcı yaklaşıma eşlik eden sorunlara karşı uyarıları da dahil olmak üzere çeşitli sonuçlara ulaşmıştır. Salah Fadl'ın, yapısalcılık akımının, geçerliliği, etkinliği, edebi, sosyal ve diğer yöntemleri sunabilmesi için bir çalışma alanı olduğunu göstermiştir. Ancak o, güvenilir bir bilimsel alan olmaya hazır olup olmadığı konusunda çalışmaların devam etmesi gerektiği gibi temelleri, ilkeleri ve öncülleri açısından da okunması gerektiğini savunur.

Araştırmacı, yapısalcı yaklaşım kavramını teoride ve pratikte temsil etmeye çalışırken Salah Fadl'ın içine düştüğü bazı kritik kaos veya yorum karmaşasına da değinmiştir. Bu yaklaşım, genel olarak sosyal çalışmalar ve özel olarak da edebi çalışmalar alanında uygulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Yapısalcılık, Yapısalcı Eleştiri, Yapısalcı Yöntem Salah Fadıl