BAZI BOYAR MADDELERİNİN DOĞAL VE MODİFİYE EDİLMİŞ KİL MİNERALİ (KOÇPINAR/SİİRT) ÜZERİNDEKİ ADSORPSİYONUNUN İZOTERM KİNETİK VE TERMODİNAMİK ANALİZİ


Creative Commons License

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Veysel BENEK

Danışman: Ali Rıza Kul

Özet:

Bu araştırmada, Malahit Yeşili (MY) boyar maddesi ve Kristal Viyolet (KV) boyar maddesinin atık sulardan Koçpınar/Siirt kili ile uzaklaştırılması incelenmiştir. Başlangıçta Koçpınar/Siirt kili herhangi bir modifiye maruz bırakılmadan gerekli çalışmalar da kullanılmış ardından aynı işlemler, nitrik asit ile modifiye edilmiş kil ile tekrar edilmiştir. Çalışmada pH, sıcaklık, konsantrasyon ve zamanın etkisi araştırılmış, elde edilen veriler Langmuir, Freundlich, Temkin, D-R izoterm modellerine uygulanmıştır. Bununla beraber termodinamik ve kinetik hesaplamaların da yapıldığı çalışmamızda iki kil ve iki boyar madde için Freundlich izoterm modeline diğer izoterm modellerinden daha fazla uyum sağladığı tespit edilmiştir. Korelasyon katsayısı malahit yeşili boyar maddesi için her iki kil ve boyar madde de dört farklı sıcaklık değerleri için 0.98, kristal viyolet boyar maddesi için 0.96'dan büyük hesaplanmıştır. Freundlich izoterm sabitleri olan n değerleri 1-10 arasında, 1/n değerleri ise 0-1 arasında bulunmuştur. Termodinamik hesaplamalar neticesinde bulunan Gibbs serbest enerjinin negatif değerlerinden, adsorpsiyonun kendiliğinden meydana geldiği anlaşılmıştır. D-R izoterm modeli yardımıyla hesaplanan D-R adsorpsiyon serbest enerjisinin 8 kJ/mol'dan küçük bulunması adsorpsiyonun fiziksel olduğunu göstermiştir. Kinetik hesaplamalar sonucunda çalışmamızın yakınlaştırılmış ikinci mertebe kinetik (PSO) kinetik modeline uygunluğu tespit edilmiştir.