Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Eczacılık Temel Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet YAĞIZ
Danışman: Gülhan Bora
Özet:
Antibiyotikler,
mikroorganizmaların (bakteri, mantar, parazit) büyümesini engelleyen veya
onları öldüren ilaçlardır. Antibiyotikler genellikle bakteriyel enfeksiyonların
tedavisinde kullanılır. Bununla birlikte, antibiyotikler virüslerin neden
olduğu enfeksiyonları (örneğin, soğuk algınlığı, grip) tedavi etmek için etkili
değildir. Antibiyotikler, enfeksiyonla mücadele etmek ve hastanın iyileşmesini
sağlamak için kullanılır. Antibiyotikler, farklı türlerde ve etki
mekanizmalarında gelir. Bazıları bakterilerin hücre duvarını hedef alırken,
diğerleri protein sentezini veya DNA replikasyonunu engelleyebilir.
Antibiyotikler genellikle tablet, kapsül, şurup veya enjektabl formda gelir ve
doktor tarafından reçete edilir. Antibiyotik kullanımı önemlidir çünkü
bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkili bir tedavi sağlar. Bununla birlikte,
antibiyotiklerin gereksiz veya yanlış kullanımı, antibiyotik direnci adı
verilen bir soruna yol açabilir. Antibiyotik direnci, bakterilerin
antibiyotiklere karşı direnç geliştirmesi ve enfeksiyonların tedavisinde daha
zorlu hale gelmesi anlamına gelir. Bu nedenle, antibiyotiklerin doğru dozda,
uygun süre boyunca ve yalnızca gerektiğinde kullanılması önemlidir. Antibiyotik
kullanımıyla ilgili kararlar, bir doktor tarafından hastanın durumunu
değerlendirerek verilir. Doktorlar enfeksiyonun türünü, şiddetini, hastanın
tıbbi geçmişini ve diğer faktörleri dikkate alarak uygun bir antibiyotik
tedavisi seçerler. Ayrıca, hastalara antibiyotikleri düzgün kullanma
talimatları da verirler, örneğin, reçete edilen dozu düzenli olarak almayı ve
tedavi süresini tamamlamayı önerirler. Antibiyotikler sadece bakteriyel
enfeksiyonların tedavisinde etkilidir. Doktor, hastanın semptomlarına, fizik
muayene bulgularına ve laboratuvar test sonuçlarına dayanarak bakteriyel
enfeksiyon teşhisi koyar. Eğer bir bakteriyel enfeksiyon olduğunu düşünüyorsa,
uygun bir antibiyotik tedavisi reçete edebilir. Bazı bakteriyel enfeksiyonlar
ciddi olabilir ve hızlı bir şekilde tedavi edilmeleri gerekebilir. Örneğin,
zatürre veya sepsis gibi durumlar ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Doktorlar, bu tür ciddi enfeksiyonlarda antibiyotikleri acil bir şekilde reçete
ederler. Bazı hastalar belirli risk faktörlerine sahip olduğunda, doktorlar
önleyici amaçlı antibiyotik reçete edebilir. Örneğin, bazı kalp kusurları veya
protez eklem implantları olan hastalar cerrahi işlemler öncesi veya diş çekimi
gibi dental işlemler sırasında enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotik
alabilirler. Bazı durumlarda, kronik veya tekrarlayan enfeksiyonlar uzun süreli
antibiyotik tedavisi gerektirebilir. Örneğin, kronik sinüzit, idrar yolu
enfeksiyonları veya akne gibi durumlar tedavi edilirken uzun süreli antibiyotik
kullanımı gerekebilir. Bazı cerrahi işlemler sonrasında enfeksiyon riski artar.
Özellikle büyük cerrahi operasyonlar veya bağışıklık sistemi zayıf olan
hastalar için antibiyotikler enfeksiyon riskini azaltmak için kullanılabilir. Doktorlar,
hastaların klinik durumunu, enfeksiyonun türünü, hastanın tıbbi geçmişini ve
diğer önemli faktörleri değerlendirerek antibiyotik reçetesi verirler.
Öncelikleri, hastaların enfeksiyonlarına doğru şekilde müdahale etmek ve
antibiyotiklerin etkili ve güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.