Akademik Veri Yönetim Sistemi
Finans Araştırmaları I, Serkan Yılmaz KANDIR, Editör, Akademisyen Kitabevi, Ankara, ss.75-94, 2019
Bu çalışmada, Çin, Hindistan, Endonezya, G.Kore, Brezilya, Meksika, Şili ve Türkiye’den oluşan 8 gelişen piyasa ekonomisi ile ABD, Almanya, Fransa, Japonya ve Kanada’dan oluşan 5 gelişmiş piyasa ekonomisinde hisse senedi piyasalarının yatırımcıları genelleştirilmiş Fisher hipotezi kapsamında enflasyona karşı koruyup korumadığı incelenmiştir. Çalışmada, hem tüketici fiyat endeksi hem de gıda fiyat endeksi dikkate alınmıştır. Değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki analizinde Pedroni (1999, 2004) ve Kao (1999) panel koentegrasyon testlerinden yararlanılmıştır. Uzun dönem parametre tahmininde ise panel FMOLS, DOLS ve OLS tahmincileri kullanılmıştır. Bu tahminciler de havuzlanmış tahmin yöntemi (pooled estimation, PE), ağırlıklandırılmış havuzlanmış tahmin yöntemi (pooled weighted estimation, PWE) ve grup ortalamalarına dayalı tahmin yöntemi (grouped estimation, GE) olmak üzere üç farklı tahmin yöntemi dikkate alınarak tahmin edilmiştir.Panel veri setine dayalı çalışma bulguları hem tüketici enflasyonu hem de gıda enflasyonu için hem gelişmiş hem de gelişen piyasa ekonomilerinde uzun dönem katsayılarının her durumda pozitif, 1’den büyük ve istatistiki olarak anlamlı olduğuna işaret etmektedir. Dolayısıyla, panel veri sonuçları hem gelişmiş hem de gelişen piyasa ekonomilerine ait hisse senedi piyasalarının bir bütün halinde değerlendirildiğinde yatırımcıları enflasyona karşı koruduğunu göstermektedir. Bulgular ayrıca, gelişmiş ülkelerin gelişen ülkelere göre enflasyon karşısında daha iyi bir koruma sağladığına işaret etmektedir. Fakat panel sonuçları genel bir ifadeyle panel veri setini oluşturan ülkeleri temsilen ortalama durumu ifade etmektedir. Yatırımcılar içinse yatırım stratejilerini oluştururken ülke bazlı sonuçlar daha önemli olabilmektedir. Bu nedenle, çalışmada ülke bazlı sonuçlara da yer verilmiştir. Bu kapsamdaki bulgular Fransa için gıda enflasyonunun dikkate alınması durumunda elde edilen sonuç dışında her durumda hem tüketici enflasyonu hem de gıda enflasyonu için uzun dönem katsayılarının pozitif ve istatistiki olarak anlamlı olduğuna işaret etmektedir. Bu bulgu panel veri setine dayalı olarak elde edilen bulguları desteklemektedir. Fakat, daha spesifik bulgular elde edebilmek için ülke bazlı uzun dönem katsayılarının büyüklüğüne bakıldığında Brezilya ve Çin için gıda enflasyonunun Fransa içinse tüketici enflasyonun uzun dönem katsayılarının 1’den küçük çıktığı anlaşılmaktadır. Brezilya ve Çin için gıda enflasyonunun Fransa içinse tüketici enflasyonun uzun dönem katsayılarının 1’den küçük çıktığı anlaşılmaktadır. Bu bulgu da ilgili durumlarda hisse senedi endekslerinin yatırımcıları enflasyona karşı koruyamadığı anlamına gelmektedir. Bulgular, ayrıca Japonya ve Almanya hisse senedi piyasalarının her iki enflasyona karşı da en iyi korumayı sağlayan hisse senedi piyasaları olduğuna işaret etmektedir. Brezilya ve Türkiye hisse senedi piyasaları ise uzun dönem katsayıları 1’den büyük çıkan ülkeler arasında tüketici enflasyonuna karşı en düşük korumayı sağlayan hisse senedi piyasaları olmaktadır. Benzer şekilde, Türkiye ve Şili hisse senedi piyasaları da uzun dönem katsayıları 1’den büyük çıkan ülkeler arasında gıda enflasyonuna karşı en düşük korumayı sağlayan hisse senedi piyasaları olmaktadırlar. Dolayısıyla, incelenen ülkeler arasında Türk hisse senedi piyasalarının 1’den büyük uzun dönem katsayılarına sahip olmakla birlikte genelde hem tüketici hem de gıda enflasyonuna karşı diğer ülkelere kıyasla daha düşük bir koruma sağladığı ifade edilebilir. Mevcut bulguların hem yerel hem de uluslararası bazda yapılacak yatırımlar için enflasyon riskine karşı nasıl bir yatırım stratejisi izlenmesi gerektiği konusunda piyasa katılımcılarına önemli bilgiler sunduğu düşünülmektedir.