Akademik Veri Yönetim Sistemi
Turist Rehberleri için Şehir Turu Rehberi, Ali Türker ve Gökhan Köksal, Editör, Detay Yayıncılık, Ankara, ss.612-625, 2021
Van İli, Türkiye topraklarının 5/1’ini bünyesinde barındıran Doğu Anadolu Bölgesi’nin Van Bölümü’nde Van Gölü Kapalı Havzası içinde yer almaktadır. İl doğudan Türkiye-İran devlet sınırı ile çevrelenirken, batıdan Van Gölü, Ağrı İli’nin Patnos ilçesi ve Bitlis İli’nin Adilcevaz, Tatvan ve Hizan ilçeleri ile sınırlanmıştır. İl güneyden Siirt İli’nin Pervari, Şırnak İli’nin Beytüşşebap ve Hakkari İli’nin Yüksekova ve Merkez ilçesi ile sınırlanırken, kuzeyden Ağrı İli’nin Doğubeyazıt, Diyadin, Taşlıçay ve Hamur ilçeleri ile çevrelenmiştir. 19.114 km²’lik alanı ile yüzölçümü Türkiye’nin altıncı büyük ili durumunda ve yeryüzü şekillerinin dağılımı bakımından dağlık bir yapıdadır (%54) (Barlas, 2010). Van İli’nde genel olarak karasal iklim görülürken Van Gölü’ne yakın olan yerlerde kışlar daha ılıman geçmektedir. (Alaeddinoğlu, 2006). Van, geçmişten günümüze birçok medeniyetin izlerini üzerinde barındırmaktadır. Bu çerçevede tarih öncesi devirlere ait kaya ve mağara resimleri önemli bir yer tutmaktadır. Bölgede neolitik devirden itibaren kesintisiz devam eden kültürlerin varlığını Tilkitepe ve Dilkaya Höyükleri ve çeşitli kazılarda elde edilen buluntular göstermektedir. Van’ı yüksek bir medeniyet düzeyine ilk defa Urartular çıkarmıştır (Van İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2020). M.Ö. 9. yüzyılda aynı soydan gelen ve aynı dili konuşan Hurri boylarının birleşmeleri sonucu Urartu krallığı kurulmuş ve M.Ö. 860-580 yılları arasında başkenti Tuşpa olan Ön Asya Dünyası’nın en güçlü devleti yöreye egemen olmuştur. Van ve çevresi zengin Urartu mirasını yansıtan tarihi bir dokuya sahiptir. Urartu Krallığı, M.Ö. 850-585 yılları arasında Doğu Anadolu, Kuzeybatı İran ve Kafkasya’nın güneyinde yer almıştır (Kılıç, 2006)
Van ilinin genel ekonomik yapısına baktığımızda ana geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğunu görmekteyiz (Alaeddinoğlu, 2006). Faal nüfusun % 77’si tarım sektöründe çalışır. Van ili en çok hayvan besleyen illerden biridir. Koyun sayısı Konya’dan sonra ikinci sırada yer alır. Mera hayvancılığı yapılır. Geniş mera ve çayırlara sâhiptir. Türkiye’deki koyun varlığının % 5,5’i Van’dadır. En çok koyun beslenir. Arıcılık gelişmiştir (www.coğrafya.gen.tr, 2014). Kültürel ve turistik açıdan da potansiyele sahip olan Van, yatırım sorunlarını çözdüğü takdirde gerek ülkemizde ve gerekse de tüm insanlığa sunacağı estetik değerler açısından gelişecek, büyüyecek ve önemine önem katabilecektir (Aktaş, 2008). Zira Van, Cumhuriyet döneminde değişip gelişerek, Doğu Anadolu’nun ekonomik, kültürel ve turistik potansiyeli yüksek olan şehri haline dönüşmüştür (Gürdal, 2014). Van’da turizmin gelişiminin sağlanmasında turizm planlamasının yapılmasının gerekliliği şüphesizdir (Alaeddinoğlu, 2006).
Van ilini özellikle İranlı turistler ve yerli turistler ziyaret etmektedir. Şehre yapılan tur programları kapsamında; Hoşap Kalesi Gezisi, Çavuş Tepe Kalesi Gezisi, Gevaş Selçuklu Mezarlıkları, Halime Hatun Türbesi ve Kümbet Gezisi, Akdamar Adası ve Akdamar Kilisesi Gezisi, Edremit Kız Kalesi Gezisi ( Seyir Tepesi ), Van Kedi Evi Gezisi, Tuşba Van Evleri Gezisi ( Seyir tepesi ), Van Urartu Müzesi Gezisi, Van Kalesi Eski Tuşba ve Van Evleri Gezisi, Van Kalesinden Gün Batımı Seyri, Tatvan Şehir Turu, Nemrut Krater Gölü Gezisi, Ahlat Selçuklu Mezarlıkları Gezisi, Ahlat Selçuklu Kümbetleri Gezisi, Baston Atölyeleri Gezisi ( Alışveriş ), Erciş'de Balık Göçü - İnci Kefali - ( Mayıs – Haziran Aylarında ), Akdamar Adası Tekne Turu programında ise, Ahtamar Kilisesi, Selçuklu Mezarlığı, Halime Hatun Kümbeti, Yedi Kilise (Varagavank), Eski Van (Tuşba) Antik Şehri, Mavi Yolculuk Tekne Turu programı kapsamında ise, Van Feribot İskelesi, Çarpanak Adası, Ahtamar Adası, Kuzu (Arder) Adası ve Altınsaç Koyları ziyaret edilmektir.
Bu bölümde ayrıntılı olarak aktarılmamış olmakla beraber aşağıdaki noktalar da tur programlarında ziyaret edilebilmektedir:
Van Gölü Kıyıları, İn Köyü (Gevaş), Abalı Kayak Merkezi (Kış Turizmi), Edremit Seyir Tepesi (Edremit Kalesi), Vanadokya (Peri Bacaları), Akçalı Travertenler, Nemrut Krater Gölü, Çarpanak Adası (Martıların Evi), Adır Adası ve Lim Manastırı, Muradiye Şelalesi, Şeytan Köprüsü, Bend-i Mahi Köprüsü, Erçek Gölü (Flamingoların Yazlığı), Bend-i Mahi Çayı (Balık Göçü), Toprakkale, Ayanis Kalesi, Halime Hatun Kümbeti, İkiz Kümbetler, Altınsaç Kilisesi, Yedi Kilise Manastırı, Bartholomeus Kilisesi, Kahvaltıcılar Sokağı.