Akademik Veri Yönetim Sistemi
ULUSLARARASI KATILIMLI TÜRKİYE VI. BİTKİ KORUMA KONGRESİ, Konya, Türkiye, 5 - 08 Eylül 2016, ss.202
Myzus persicae‟nin laboratuar Ģartlarında 6 faklı sıcaklıkta geliĢme, üreme ve canlı kalma
performansları araĢtırılmıĢtır. ÇalıĢmada konukçu bitki olarak Amiral biber çeĢidi kullanılmıĢ,
denemeler 18, 22, 25, 28, 30, 32 C sıcaklıklarda ve 60±5% orantılı nem, 16:8 aydınlık periyoduna
ayarlanmıĢ iklim dolaplarında yürütülmüĢtür. Bitkiler 17x21 cm yükseklik ve çapında saksılarda
yetiĢtirilmiĢ, her bir bitki üstünde orta büyüklükte yapraklara 2x2 cm çap ve yüksekliğinde dairesel
yaprak klipsleri içerisine henüz doğmuĢ bir adet nimf aktarılarak denemeler baĢlatılmıĢtır. Her bir
sıcaklıktaki denemeler için 50 adet tekerrür kullanılmıĢtır. Zararlının tüm geliĢme dönemlerinin yanı
sıra, canlılık oranları, doğurdukları yavru sayıları günlük olarak son birey ölünceye kadar
kaydedilmiĢtir. Elde edilen verilere göre her bir geliĢme dönemi ve toplam geliĢme dönemlerine göre
sıcaklığa bağlı geliĢmeleri doğrusal ve 6 doğrusal olmayan regresyon modeline göre analiz edilerek
böceğin geliĢme eĢiği, sıcaklık sabitesi, en iyi geliĢme sıcaklığının yanı sıra dayanabildiği en düĢük ve
en yüksek sıcaklıkları belirlenmiĢtir. Doğrusal olmayan regresyon modelleri olarak Logan 6, Logan
10, Lactin 1, Briere 1, Janish ve Polynomial (4) modelleri kullanılmıĢtır. Bu sonuçlara göre M.
persicae‟nin geliĢme eĢiği 3.9 C, sıcaklık sabiti 174.0 gün-derece, minimum, optimum ve maksimum
sıcaklık istekleri sırasıyla 14, 27.5, 35.5 C olarak hesaplanmıĢtır. Elde edilen verilere göre TWO-SEX
yöntemine göre yaĢa bağlı yaĢam çizelgesi oluĢturulmuĢ ve her bir sıcaklıkta kalıtsal üreme yeteneği
(r), net üreme gücü (R0), ortalama döl süresi (T0) parametreleri hesaplanmıĢtır. Bu parametreler
sırasıyla, r: 0.19, 0.23, 0.25, 0.21, 0.11, 0.01 birey/gün; R0: 52.34, 61.64, 32.45, 16.62, 3.38, 0.22
birey/gün; T0: 20.92, 17.70, 13.94, 13.11, 11.23, 15.56 gün olarak hesaplanmıĢtır. Zararlının
uygulanan modellere göre teorik olarak optimum geliĢme gösterdiği sıcaklık 27.5 C olmakla birlikte
yaĢam çizelgesi parametrelerine göre hesaplanan kalıtsal üreme yeteneğinin 22 ve 25 C test
gruplarında istatistiksel olarak daha yüksek olduğu saptanmıĢtır.
Anahtar Kelimeler: Myzus persicae, Capsicum annuum, sıcaklığa bağlı geliĢme, yaĢam çizelgesi