Akademik Veri Yönetim Sistemi
MEDITERRANEAN SUMMIT 7th INTERNATIONAL APPLIED SCIENCES CONGRESS, Mersin, Türkiye, 12 - 13 Mart 2022, ss.30-31
Piliç
eti, insanların sağlıklı ve dengeli beslenmesinde kullanılan en önemli
hayvansal protein kaynaklarından biridir. Yüksek besin değeri, fiyat avantajı
ve diğer hayvancılık sistemleri ile karşılaştırıldığında en sürdürülebilir ve
verimli sistemlerden biri olması, kanatlı etine olan talebi her geçen gün
artırmaktadır. Uzun yıllar boyu süren genetik seleksiyon çalışmaları sonucu
günümüz modern etlik piliç sürülerinde gelişme hızı artmış, canlı ağırlık ve
göğüs eti verimi yükselmiştir. Tüketicilerin, pazara sunulan piliç etini büyük
ölçüde fileto (göğüs eti) ya da parçalanmış ürünler olarak tercih etmeleri,
yüksek göğüs eti oranı ile karakterize etlik piliç hatlarının konvansiyonel
üretimde kullanılmasına neden olmuştur. Ancak, söz konusu bu hızlı gelişme ve
göğüs eti veriminde meydana gelen önemli artış, bazı kas miyopatilerinin
görülmesini tetikleyerek et kalitesinin bozulmasına neden olmuştur. Özellikle
son 10 yılda, başta göğüs eti olmak üzere, kasların bileşimi ve yapısını
etkileyen çeşitli kalite kusurlarının görülme sıklığının yükseldiği rapor
edilmektedir. Etlik piliç endüstrisinde sıklıkla tanımlanan kas anormallikleri;
beyaz şerit (WS), odunsu göğüs (WB) ve spagetti et (SM) miyopatileridir. Beyaz
şerit ve odunsu göğüs miyopatilerinin etiyolojisi ve bunların oluşumundan
sorumlu moleküler mekanizmaların anlaşılmasına yönelik çok sayıda çalışma
yürütülmekle birlikte, spagetti et miyopatisi ve et kalitesine olan etkisi
üzerinde sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Spagetti et (SM) ilk olarak 2015
yılında, pektoralis majör kası morfolojik yapısını etkileyen bir kas
anormalliği olarak tanımlanmıştır. SM, göğüs etlerinde kas liflerinin
bütünlüğünün kaybıyla karakterizedir ve bu durum kas dokunun gevrekleşmesi ve
gevşemesine neden olmaktadır. Miyopatiden etkilenen göğüs kaslarında bozulmuş
kas bütünlüğü yanı sıra kas lifi demetlerinin zayıf kohezyonu nedeniyle
pektoralis majör kasının ventral-kraniyal kısmının yumuşak kıvamı, diğer
miyopatilerden farklı olarak, dikkati çeker. Spagetti et miyopatisi, pektoralis
majör kasının küçük bir bölümünü etkileyebileceği gibi tüm kasa yayılan şiddetli
bir görünüm de sergileyebilir. Özellikle göğüs etinin istenmeyen dış görünümü,
tüketicilerin satın alma tercihini olumsuz etkilemekte ve bu durum bu tip
etlerin kesimhaneler tarafından ya satışa sunulmaması ya da tamamen işlenmiş
ürünler olarak pazarlanmasına yol açarak ciddi ekonomik kayıplara neden
olmaktadır. Etlik piliçlerde göğüs kası miyopatilerinin önlenmesi ya da görülme
sıklığının azaltılması, başta genetik seleksiyon olmak üzere, tüm yetiştirme
koşulları ve miyopatilerin oluşumunu etkileyebilecek tüm bileşenlerin birlikte
değerlendirilmesiyle mümkün görünmektedir.