Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.15, no.1, pp.315-333, 2025 (Peer-Reviewed Journal)
Dilbilim çalışmalarının eksiyle birlikte edebi
eleştiri alanında “yapısalcılık yöntemi” yeni çığırlar açmıştır. Metnin
kendisini merkeze koyan bu yöntem, Arap dilcilerin de dikkatini çekmiş ve
birçok dilci tarafından anlaşılmaya ve yöntem olarak kullanılmaya
çalışılmıştır. Modern dönem Arap Dünyasında edebi eleştiri alanında öne çıkan
isimlerden birisi de Salah Fadl’dır. Mısırlı eleştirmen Salah Fadl'ın
(1938-2022) eleştirel düşüncesinde yapısalcı yaklaşımı, Batılı eleştirel
kültürle olan bağlantısı sayesinde edindiği teorik materyali kullanmış, yöntemi
çözmüş ve konuyla ilgili eserler kaleme almıştır. Arap Eleştiri alanındaki
yenilikleri yapısalcılığa bağlayan Fadl, batı yapısalcılığını taklit etmiş ve
onu çalışmalarında merkezi bir yere koymuştur. Biz de bu çalışmamızın girişinde
Salah Fadl’ın biyografisini, konuyla ilgili eserlerini ve kendisini etkileyen
bilimsel kaynakları ele aldıktan sonra yöntem ve yapısalcılık kavramların
çerçevesini açıklamaya çalıştık. Ardından Fadl’ın yapısal yaklaşımının yöntemsel
eleştiri pratiğinde kendini ortaya koyan üç noktada uygulamalı bir şekilde
ortaya koyduk; Bu üç nokta, onun kurduğu yapısalcılığın teorisi ve
metodolojisi, ikinci nokta,
yapısalcılığın ana kitaplarından aldığı ve anladığı yöntem, üçüncü nokta
ise, yapısalcı yaklaşımın eleştirel kavramıyla uyumlu olarak, teorik oluşumun
temellerinin ve bunların edebi eserde nasıl uygulanacağını yansıtan,
uygulamalı, sanatsal ve özgün bir şekilde edebi metinlerde kullanılmasına
ilişkin bazı örnekler sunduk. Son olarak da çalışmamızla ilgili öne çıkan
bulgulara değindik.
Anahtar Kelimeler: Edebiyat, Yapısalcılık,
Eleştiri, Salah Fadl