Salah Fadl'a Göre Yapısalcı Yöntem -Teori ve Pratikte-


Munlaveli N., Çınar M. Ş.

Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.15, no.1, pp.315-333, 2025 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 15 Issue: 1
  • Publication Date: 2025
  • Journal Name: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Journal Indexes: EBSCO Education Source
  • Page Numbers: pp.315-333
  • Van Yüzüncü Yıl University Affiliated: Yes

Abstract

Dilbilim çalışmalarının eksiyle birlikte edebi eleştiri alanında “yapısalcılık yöntemi” yeni çığırlar açmıştır. Metnin kendisini merkeze koyan bu yöntem, Arap dilcilerin de dikkatini çekmiş ve birçok dilci tarafından anlaşılmaya ve yöntem olarak kullanılmaya çalışılmıştır. Modern dönem Arap Dünyasında edebi eleştiri alanında öne çıkan isimlerden birisi de Salah Fadl’dır. Mısırlı eleştirmen Salah Fadl'ın (1938-2022) eleştirel düşüncesinde yapısalcı yaklaşımı, Batılı eleştirel kültürle olan bağlantısı sayesinde edindiği teorik materyali kullanmış, yöntemi çözmüş ve konuyla ilgili eserler kaleme almıştır. Arap Eleştiri alanındaki yenilikleri yapısalcılığa bağlayan Fadl, batı yapısalcılığını taklit etmiş ve onu çalışmalarında merkezi bir yere koymuştur. Biz de bu çalışmamızın girişinde Salah Fadl’ın biyografisini, konuyla ilgili eserlerini ve kendisini etkileyen bilimsel kaynakları ele aldıktan sonra yöntem ve yapısalcılık kavramların çerçevesini açıklamaya çalıştık. Ardından Fadl’ın yapısal yaklaşımının yöntemsel eleştiri pratiğinde kendini ortaya koyan üç noktada uygulamalı bir şekilde ortaya koyduk; Bu üç nokta, onun kurduğu yapısalcılığın teorisi ve metodolojisi, ikinci nokta,  yapısalcılığın ana kitaplarından aldığı ve anladığı yöntem, üçüncü nokta ise, yapısalcı yaklaşımın eleştirel kavramıyla uyumlu olarak, teorik oluşumun temellerinin ve bunların edebi eserde nasıl uygulanacağını yansıtan, uygulamalı, sanatsal ve özgün bir şekilde edebi metinlerde kullanılmasına ilişkin bazı örnekler sunduk. Son olarak da çalışmamızla ilgili öne çıkan bulgulara değindik.

Anahtar Kelimeler: Edebiyat, Yapısalcılık, Eleştiri, Salah Fadl