Hayvan Parazitlerine Karşı Van (Türkiye)’da Halkın Kullandığı Bitkiler,

Creative Commons License

Özgökçe F., Ünal M., Ekin S., Ekin İ. H., Oto G., Karasu A., ...Daha Fazla

III. Uluslararası Türk Dünyası, Fen Bilimleri ve Mühendislik Kongresi (TURK-COSE-2021), 14-15 Haziran 2021, Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi, Niğde-Türkiye., Niğde, Türkiye, 14 - 15 Haziran 2021, ss.59

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Niğde
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.59
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Van (Türkiye) ilinde 2019-2021 yıllarına ait vejetasyon dönemlerinde gerçekleştirilen Etnoveteriner araştırmalar sonucunda; Yöre halkının önemli bir kısmının geçim kaynağı veya ek gelir kaynağı olarak küçük ve büyük baş hayvancılık yaptıkları belirlenmiştir. Küçük baş hayvan sayısı bakımından Van ili yıllardır Türkiye birincisidir. Araştırma bölgesinde hayvan yetiştiricilerine göre yetiştirdikleri hayvanlarda karşılaştıkları hastalıklarından hiçbiri iç ve dış parazitler kadar hayvan sağlığı üzerine daha büyük tehdit oluşturmamaktadır. İç ve dış parazitler hayvanlarda, başta canlı ağırlıkta bir düşüş, doku ve organlarda hasarları, ishal, kansızlık, iştahlarında, beslenme ve yem tüketiminde kademeli bir azalma ve sonunda çoğunlukla ölümle sonuçlanmaktadır. Van ve çevresinde hayvanların iç organ ve dokuları ile dışta kafa ve deri üzerinde yerleşen çok sayıda parazit çeşidi tespit edilmiştir.

Yöre halkı bölgenin bitki örtüsünden hayvan beslemenin yanısıra, bazı hayvan hastalıklarına karşı ve özellikle de hayvan parazitlerine karşı bitkileri şifa kaynağı olarak kullanmaktadır. Üç yıllık arazi çalışmalarımız sonucunda yöre halkının hayvanların iç ve dış parazitlerine karşı kullandıkları 5 bitki familyasına ait, 8 cinse dahil toplam 12 bitki taksonu tespit edilmiştir. Bunlardan 8’i dahili olarak iç parazitlere karşı kullanılırken, 4’dü harici olarak dış parazitlere karşı kullanılmaktadır. İç parazitlere karşı daha çok taze olarak yedirilir veya bitkilerden hazırlanan suyu içirilmektedir. Dış parazitlere karşı daha çok merhem yaparak sürmekte ve bazılarını da suda kaynattıktan sonra, parazitli hayvana bu suyla banyosu yapılmaktadır. Sadece 1 bitkide kapalı ortamda yakılarak dumanı vasıtasıyla hayvanların dış parazitlerine karşı kullanımları tespit edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Hayvan, İç ve Dış Parazitler, Bitki, Etnoveteriner, Van.


 * Bu araştırma, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından FBG-2019-8381 nolu proje kapsamında gerçekleştirilmiştir.


As a result of the Ethnoveterinary studies carried out in the province of Van (Turkey) during the vegetation periods of 2019-2021, it was determined that a significant portion of the local people engaged in ovine and bovine breeding as a means of livelihood or additional income. For years, Van is ranked first in terms of ovine breeding in Turkey. According to the animal breeders in the research area, none of the diseases they encounter in the animals they breed pose a greater threat to animal health as much as internal and external parasites. Internal and external parasites in animals mainly result in a decrease in body weight, damage to tissues and organs, an increase in diarrhea and anaemia, a gradual decrease in appetite and feed consumption and eventually in mostly death. A large number of parasite species have been identified in Van and its surroundings, settling on the internal organs and tissues of animals and on the head and skin externally.

In addition to feeding animals from the vegetation of the region, local people use plants as a source of healing against some animal diseases and especially against animal parasites. As a result of our three-year field studies, a total of 12 plant taxa, including 8 genera belonging to 5 plant families have been identified to be used by the local people against internal and external parasites of animals. While 8 of them are used internally against internal parasites, 4 of them are used externally against external interference. Against internal parasites, plants are mostly fed to animals freshly or water prepared from plants is given to them. Against external parasites, these plants are mostly applied to animals by making ointment and after some plants are boiled in water, the parasitic animal is bathed in this water. It was determined that only 1 plant was burned indoors and used against external parasites of animals by means of its smoke.

 

Key Words: Animal, Internal and External Parasites, Plant, Ethnoveterinary, Van.

 

 

* This research was carried out by the Scientific Research Projects Coordination Unit of Van Yüzüncü Yıl University within the scope of the project number FBG-2019-8381.