Muş ve Yöresinde Koyun Piyeteninin İnsidansı ve Sağaltımı Üzerine Karşılaştırmalı Çalışmalar

Creative Commons License

Yıldız F., Gençcelep M.

Van Veterinary Journal, cilt.32, sa.1, ss.33-42, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 32 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.36483/vanvetj.871563
  • Dergi Adı: Van Veterinary Journal
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.33-42
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZ

Muş ve Yöresinde Koyun Piyeteninin İnsidansı ve Sağaltımı Üzerine Karşılaştırmalı Çalışmalar Sunulan çalışmada 2016-2017 yıllarında sahada 6031 baş Morkaraman ve 4573 baş Akkaraman ırkı koyun olmak üzere toplam 10604 hayvan incelenmiştir. Bunların 969’unun piyetenli olduğu, dolayısıyla %9.14’lük bir oranla hastalığın sürülerde bulunduğu saptanmıştır. Irk-yaş-cinsiyete göre piyetenin yüzde hesaplamaları yapılmış olup, ırk bazında yüzde oranlar değerlendirildiğinde Morkaramanların Akkaramanlara oranla piyetene daha dayanıklı oldukları görülmüştür (%8.47<%10.02). Piyetenli ve sağlıklı hayvanların kan serumlarında Ca, P, Zn ve Cu elementlerinin miktarları ve birbirleriyle korelasyonu yapılmış ve hastalığa bağlı olarak piyetenlilerde bakır değerinde yükselme buna karşın çinko değerinde azalma görülmüştür. Çalışmada sağaltım karşılaştırmaları için hayvanlar beş gruba ayrılarak I. gruba Ceftiofur+Fluniksin-meglumin, II. gruba %10’luk bakır sülfat (CuSO4)+Fluniksin-meglumin, III. gruba sadece %10’luk CuSO4 uygulanmıştır. IV. grup kontrol grubu olup herhangi bir tedavi uygulanmamıştır. V. gruba ise aşı uygulaması yapılmıştır. Çalışmada en iyi tedavi I. grupta sağlanırken (%90), II. grupta %60, III. grupta %20, IV. grupta tedavi yapılmaksızın %10’luk bir iyileşme sağlanmıştır. Dolayısıyla %10’luk CuSO4 ayak banyosunun harcanan emek, zaman ve masraflar göz önüne alındığında hastalığı tedavi etmede yeterli olmadığı, mutlaka antibiyotik bir ajanla tedavinin sürdürülmesi gerektiği anlaşılmıştır. Süte geçmeyen Ceftiofur etken maddeli parenteral bir antibiyotik ile yangı giderici Fluniksin-meglumin kullanıldığında hastalığı kısa sürede tedavi etme yetkinliği, yetiştiriciler tarafından kolay temin edilebilir ve gönül rahatlığıyla uygulanabilir olması sebebiyle piyetenin tedavisinde yetiştiricilere birçok yönden fayda sağlayacağı kanaati oluşmuştur. V. grupta hastalıktan korunmak amacıyla aşı uygulamasından başarılı sonuçlar alınmıştır. Bununla beraber %10’luk CuSO4 uygulanmasının hastalıktan korunmada önleyici bir tedbir olarak değerlendirilebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Ayak hastalıkları, İnsidans, Koyun, Piyeten, Tedavi

ABSTRACT

the present study, in 2016-2017 years, a total of 10604 animals including 6031 Morkaraman and 4573 Akkaraman sheep were examined. It was determined that 969 of them had footrot disease and the disease was present in flocks with a rate of 9.14%. According to race-age-sex, percentage calculations were done. It was observed that Morkaraman sheep were more resistant to footrot compared to Akkaraman sheep (%8.47<%10.02) according to the race base. Ca, P, Zn and Cu elements and their amounts were correlated with each other in the blood serums of the diseased and healthy animals and depending on the disease it was recorded that there was an increase in the value of copper, but a decrease in the value of zinc. In this study, animals were divided into five groups to compare the effects of treatments. The group I was treated with Ceftiofur+Flunixin-meglumine, the group II with 10% copper sulphate (CuSO4)+Flunixin-meglumine, the group III with only 10% CuSO4 while the group IV was the control group having no treatment. On the other hand, Group V was given vaccination. Whereas the best treatment was provided in group I (90%); the recovery rate was 60% in the group II and 20% in the group III. An improvement of 10% was achieved in the group IV without treatment. Therefore, it can be inferred that the foot bathing of 10% CuSO4 isn’t enough to treat the disease considering the labor, time and expenses. The treatment must be continued with an antibiotic agent. The efficiency of a parenteral Ceftiofur active antibiotic which doesn’t pass into milk, with an anti-inflammatory Flunixin-meglumine on treating the disease in a short time is thought to benefit the breeders in many ways in the treatment of the footrot due to easy access to the medicine and application of it by the breeders with peace of mind. In Group V, successful results were obtained from vaccine application. However, application of 10% CuSO4 could be considered as a preventive measure for the prevention of the disease.

Keywords: Foot diseases, Footrot, Incidence, Sheep, Treatment